انتخاب مواد غذایی جامد مناسب برای شروع غذای کمکی در نوزادان باید با اصولی همراه باشد، تا غذاهای مورد استفاده به کودک آسیبی نرساند و نیاز های ضروری او به ویتامین ها و آهن را تامین و کمبود های غذایی در شیرخشک یا شیر مادر را نیز جبران کند، ‌‌همچنین شما باید در زمان شروع غذای کمکی به بی خطر بودن و قابلیت هضم غذا توجه کنید. در ادامه والدشو شما را با این نکات آشنا می کند.

به طور مثال مصرف آجیل کامل و شور، سبزیجات خام، میوه های کامل و با هسته به علت خطر خفگی برای نوزادان و نو پایان ممنوع است. در اکثر مواقع پزشکان تغذیه کودک توصیه می‌کنند در ابتدا با غلاتی مانند برنج یا ‌سبزیجات و میوه ها، غذای کمکی را برای کودک شروع کنید. سبزیجات و میوه ها را با مقدر کم آب بپزید و به شکل پوره در بیاورید. میوه هایی مانند موز و گلابی را بدون آب بپزید و به شکل پوره به کودک خود بدهید. اما موادی مانند سیب زمینی، هویج، لوبیا سبز نیاز به آب زیاد برای پخت و سپس میکس کردن دارند. سعی کنید بیشتر از غذاهای منزل برای کودک استفاده کنید. غذای منزل می‌تواند هم به شکل تازه و هم به شکل منجمد استفاده شود.
غذاهای کنسروی به دلیل داشتن سدیم، قند، یا منبعی از سرب (مربوط به نوع قوطی فلزی) ممنوعیت مصرف برای کودکان دارند.

استفاده از غلات

توصیه پزشکان این است که با غلات تقویت شده با آهن مانند جو یا جو پرک صبحانه کودک را شروع کنید. در بین غلات، برنج معمولا به عنوان اولین ماده پیشنهاد می شود زیرا قابلیت هضم آسان و خاصیت آلرژیکی کمتر دارد. برخی از غلات تجاری همراه با میوه است اما ارزش غذایی کمتر دارد که برای کودکان زیر یکسال مناسب نمی باشد. ‌در هنگام معرفی مواد غذایی جدید باید هر بار یک ماده جدید اضافه شود بنابراین در ابتدای امر والدین باید از تهیه ی غلات مخلوط پرهیز کنند. غلات نوزادان را تا هنگامی که شیر کامل مصرف می کند می توان با شیرخشک مخلوط کرد و در صورتی که نوزاد از شیر مادر استفاده می کند.

غلات خشک دیگری که برای نوزادان استفاده می‌شود:

برنج
آرد برنج
جو و جو دوسر که غنی از پروتئین هستند
جو و جو دوسر به صورت ترکیباتی با شیر و آب و سوپ

آبمیوه

ویتامین C موجود در آبمیوه می تواند جذب آهن غلات را افزایش دهد و به دلیل مفید بودن آن از نظر منبع آهن، غلات را تا ۱۸ ماهگی باید ادامه داد.
آبمیوه را می توان با یک فنجان (به دلیل غنی بودن ویتامین C ) به عنوان جانشین یک وعده ی شیر در روز تهیه کرد.
از تهیه ی حجم زیادی از آبمیوه جات خاص مانند؛ سیب، گلابی، آلو، گیلاس، هلو و انگور سیاه به دلیل اینکه دارای مقادیر زیاد فروکتوز و سوربیتول بوده و می تواند سبب دل درد، اسهال یا تجمع گاز در برخی کودکان شود، باید خود داری نمود. آب انگور سفید بهتر جذب می شود و در این سن برای نوزادان بی خطر است و ناراحتی شکمی ایجاد نمی کند. مصرف آبمیوه، بخصوص آب سیب و سبب باعث تشدید کولیک و اسهال شده که به دلیل سو جذب کربوهیدرات است. که در کودکان مبتلا به کولیک و اسهال توصیه نمی‌شود.
مصرف روزانه آبمیوه نباید بیش از ۱۲۰-۱۸۰سی سی برای کودکان ۱-۶ ساله باشد و در کودکان کمتر از ۴-۶ماه نباید مصرف شود. از آنجا که ویتامین C به طور طبیعی در نتیجه گرما تخریب می شود، آبمیوه را نباید گرم کرد. آبمیوه را در ظروف حاوی درپوش و یخچال قرار دهید تا از اتلاف زیاد ویتامین جلوگیری شود.

‌مراقبت های ضروری برای شروع غذای کمکی

برای پیشگیری از خرابی دندان کودک، آبمیوه را به جای شیشه ی شیر با فنجان به کودک بدهید.
ترتیب رایج شامل میوه های صاف شده یا پوره شده، خوراک غلات، سبزیجات و در نهایت گوشت می باشد.
تنها یک نوع ماده جامد در هر۵-۷ روز باید به کودک معرفی شود تا واکنش نسبت به یک ماده به طور کامل مشخص شود.
در صورتی که مواد غذایی را زودتر از 4-6 ماهگی شروع کردید از موادی همچون مرکبات، گوشت، تخم مرغ به دلیل آلرژی زا بودن آنها باید پس از ۶ماهگی تهیه شود.
هشت ماهگی از مواد خوراکی مثل بیسکویت خانگی می توان به عنوان نوعی غذا که به رشد دندان کمک می کند، مصرف کنید.

نه ماهگی کودک

هشت یا نه ماهگی از مواد مغذی مانند سبزیجات پخته و میوه جات خام استفاده کنید.
یکسالگی می توانید به کودک غذاهای کامل خانگی با پخت خوب و کامل را بدهید و به خاطر داشته باشید.
از ابتدای شروع غذای کمکی بهتر است غذا ی کودک مقداری بافت داشته باشد تا کودک مهارت جویدن را بیاموزد و سپس با رشد بیشتر کودک از غذاهای انگشتی در ۸-۹ماهگی استفاده کنید.
تا در یکسالگی آمادگی لازم جهت خورد غذای بزرگسال را داشته باشد.
شروع مواد غذایی جامد برای کودک یک تجربه ای از طعم غذا و جویدن است.
پس تلاش کنید تمامی بافت ها و طعم ها را به کودک خود معرفی کنید.
اجازه لمس غذا را به کودک بدهید تا از بد غذایی او پیشگیری کنید.

تا زمانی که سن کودک به ۱۲ ماهگی برسد ‌اکثر نیاز های غذایی نوزاد باید توسط شیر تامین شود، بنابراین از مواد جامد نباید به عنوان جانشین شیر استفاده کرد، و روزانه کودک ۴-۵ وعده شیر را باید دریافت کند. مقدار مواد غذایی کودک با توجه به اشتهای آنها به طور کلی ۱-۲قاشق غذاخوری در نظر گرفته می شود به دلیل توجه کودک به ظاهر و لمس غذا کمتر از آنچه در نظر گرفته شده است صرف خواهد کرد.

‌آیا کودک با شروع غذای کمکی دچار چاقی و پر خوری میشود؟

خیر، شروع غذای کمکی جامد برای نوزادانی که تنها از شیر مادر تغذیه سبب افزایش وزن آنها نمی شود. در نتیجه از مصرف غذاهایی با کالری کم در نوزادان و نوپایان باید پرهیز شود. رشد نوزادان در تکامل او نقش حیاتی دارد و کم کردن میزان چربی غذای او باید با احتیاط انجام شود. و یا تنها چربی های غذایی که برای نوزاد مناسب نیست حذف شود. حذف مواد غذایی مانند چیپس، بستنی، نوشابه، سودا، کیک و شیرینی از رژیم کودک زیرا باعث چاقی های دوره ای کودکان و اختلال در تکامل کودکان می شوند. افزودن نمک به غذای کودکان زیر یکسال توصیه نمی‌شود، همچنین از شیرین کننده هایی مانند قند، عسل و شربت ذرت برای طعم دهی به غذای آنها بپرهیزید زیرا عسل و شربت ذرت هر دو خطر مسمومیت با بوتولیسم را دارند.
برای طعم دهی بهتر به غذای آنها از شیره انگور، شیره توت، شیره افرا، خرما و شیره خرما و موز میتواند استفاده کنید همچنین اگر کودکتان طعمهای ترش را بیشتر دوست دارد میتوانید از سس انار و آلو و یا برگه زردآلو و هلو، زردآلو تازه، گلابی تازه بهره بگیرید و این مواد را به غذای کودک اضافه کنید.