با توجه به نتایج والدشو عفونت ادراری یک بیماری شایع در بین کودکان و بزرگسالان می باشد
که با وارد شدن ميكروب به مجاري ادرار شروع می شود
و مجرای ادرار و مثانه، حالب ها، لگنچه، کالیس ها و پارانشیم کلیه را درگیر می کند.
در واقع عفونت ادراری وجود مقدار قابل توجه ای میکرو ارگانیسم در سیستم ادراری می باشد.

چنانچه عفونت فقط مثانه را درگير كند به آن سیستیت یا عفونت مثانه و اگر كليه ها را درگير كند پیلونفریت می گوییم
در صورت عدم درمان عفونت ادراری باعث اختلال کلیوی و فشار خون می شود.

علت عفونت ادراری

ارگانیسم های مختلفی مسئول ایجاد عفونت اداری هستند اما اکثر مواقع ارگانیسم های گوارشی عامل آن می باشند.
در واقع در ناحیه مقعد، پرینه و اطراف مقعد این عوامل بیماری زا هستند و در نتیجه تماس طولانی دستگاه ادراری با مدفوع کودک و عدم رعایت بهداشت مناسب منجر به عفونت ادراری می شوند.
مهمترین عامل آن اشرشیا کولی و سپس پروتئوس، پسودوموناس، استافیلوکوک طلایی، همو فیلوس و استافیلوکوک کواگولاز منفی می باشد.
‌علاوه بر عوامل بیماری زا در ایجاد و توسعه ی عفونت سیستم ادراری عواملی مستعد کننده آناتومیکی، عوامل فیزیکی و شیمیایی یا خصوصیات سیستم ادراری میزبان نیز دخیل می باشد.

عوامل مستعد کننده ی عفونت ادراری

جنسیت: به جز در دوران نوزادی، جنس مونث ۳۰ _۱۰ برابر بیشتر از جنس مذکر در خطر ابتلا به عفونت سیستم ادراری قرار دارد.
از آنجایی که طول مجرای ادرار در دختران خیلی کوچک در حد ۲ سانتی متر ودر زنان بالغ معادل ۴ سانتی متر است. این مجرای کوتاه مسیری آسان برای تهاجم میکروارگانیسم ها فراهم می آورد.

سن: شیوع عفونت ادراری در کودکان فاقد ناهنجاری های ساختاری سیستم ادراری در پسران زیر یکسال و دختران زیر چهار سال میباشد.

ختنه: ختنه عامل دیگری است که بر شیوع عفونت ادراری در دوران شیر خوارگی تأثیر گذار است. در دوران شیر خوارگی، شیوع ابتلا به عفونت ادراری در دختران ۵./. و در پسران ختنه نشده برابر ۲۱./. است،
در حالی‌که این میزان در پسران ختنه شده، تنها ۲./. می باشد.

استاز ادراری: مهم ترین عامل ایجاد کننده ی عفونت سیستم ادراری، استاز ادراری است.به طور معمول، ادرار استریل است اما در درجه‌ی حرارت ۳۷ درجه به محیط کشت مناسب تبدیل می‌شود.
در شرایط طبیعی تخلیه ی مکرر و کامل مثانه موجب دفع هر گونه ارگانیسم پیش از کسب فرصت جهت تکثیر و تهاجم در بافت اطراف می‌شود. با این وجود، ادرار باقی مانده داخل مثانه امکان دسترسی ارگانیسم های مجرای ادراری را به محیط کشت مناسب فراهم می‌کند.

یبوست: یبوست از جمله عوامل موثر در عفونهای ادراری می باشد که در کودکان به راحتی با رژیم پر فیبر قابل کنترل است و باید درمان شود زیرا اگر درمان نشود منجر به عفونت مکرر می شود.

سابقه خانوادگی: کودکانی که سابقه ابتلا به عفونت ادراری در خانواده آنها وجود دارد ریسک ابتلا به عفونت در آنها بالاتر از سایرین می باشد.

سونداژ و استفاده از وسایل: در مواردی که بیمار نیاز به سونداژ دارد(به خصوص سونداژ موقت )اگر غیر استریل کار انجام شود مستعد عفونت ادراری می شود.

آنتی بیوتیک ها: تجویز داروهای ضد میکروبی با تغییر فلور طبیعی ناحیه ی پرینه، موجب کلونیزاسیون آسان میکروارگانیسم ها در سیستم ادراری می شوند و همراه با شرایط دیگر می توانند باعث عفونت ادراری شوند.

رفلاکس یا برگشت ادرار:

کودکانی که دریچه بین حالب و مثانه آنها به خوبی رشد نکرده و ضعیف می باشد دچار برگشت ادراری میشوند و همین امر کودک را مستعد عفونت ادراری می کند.

نگه داشتن ادرار و زود از پوشک گرفتن: گاهی کودکان در برابر ادرار کردن مقاومت میکنند و مثانه که قرار است هر ۲-۳ساعت تخلیه شود پر می ماند و همین امر باعث ابتلا به عفونت ادراری میشود.
والدین باید کودکان خود را در زمان مناسب از پوشک بگیرند در صورتی که کودک آمادگی لازم را نداشته باشد ممکن است باعث بروز عفونت ادراری شود.

مثانه عصبی: در این بیماری اعصاب مثانه کودک به علت عدم تکامل و اختلالات ژنتیکی از دوران جنینی عوامل اکتسابی مثل توده و… دچار اختلال می باشند.
همچنین استفاده از البسه و پوشک نامناسب و تنگ، بهداشت ضعیف و بروز التهاب های موضعی از قبیل دیاپر راش نیز ممکن است خطر عفونت بالا رود.
روغن های مصرفی جهت حمام در وان و شامپوها می توانند با تحریک مجرای ادرار در دختران و پسران موجب تکرر و ادرار دردناک شوند،
به این جهت استفاده از این قبیل حمام‌ها توصیه نمی شود.
البته هیچ ملاکی مبنی بر افزایش خطر ابتلا به عفونت ادراری در استفاده از وان حمام(با آب ساده)وجود ندارد، ولی عفونت با محلول وان مرتبط می باشد.

تشخیص عفونت ادراری

برای تشخیص عفونت ادراری با استفاده از آزمایش ادرار و کشت ادرار انجام می شود.
نمونه ادرار باید به شکل استریل تهیه شود یعنی قبل از دفع ادرار فرج کودک را شسته و ترجیحا از وسط ادرار گرفته شود.
و فاصله کمتر از ۲ساعت تحویل آزمایشگاه شود. در صورت تب معمولا آزمایش خون نیز درخواست میشود تا عامل شدت بیماری مشخص شود.
سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری و یا عکسبرداری از مجاری نیز طبق نظر پزشک و قبل از شروع آنتی بیوتیک انجام میگیرد.
علاوه بر آزمایشات و سونوگرافی شرح حال بیمار نیز بسیار مهم است و والدین باید علائم بیمار را کامل توضیح دهند.

در مقاله ی بعدی والدشو با علائم و درمان عفونت ادراری آشنا شوید.