چه زمانی مغز جنین رشد می کند؟

بارداری یک دوره پرهیجان و همراه با تغییرات و رشد سریع برای جنین است. رشد کودک در دوران بعد از تولد برای همه واضح است، اما اینکه رشد و تکامل مغز جنین چگونه است سوالی پر تکرار است که در ادامه به آن میپردازیم. قبل از پرداختن به مراحل رشد مغز جنین و یا زمان تشکیل هوش جنین در ابتدا با بخش های مختلف مغز آشنا می‌شوید. به طور کلی مغز شامل ۵ بخش مختلف است که عبارتنداز:

• مخ: بزرگترین قسمت مغز انسان، که وظیفه تفکر به خاطرسپردن و درک احساسات را بر عهده‌دارد.
• مخچه: این بخش از مغز مسئول کنترل حرکات بدن و حفظ تعادل است که به کودک اجازه‌میدهد دست ها و پاهای خود را حرکت دهد.
• ساقه مغز: زنده نگه‌داشتن بدن انسان بسیار وابسته به عملکرد ساقه مغز دارد. عملکرد ساقه مغز شامل: کنترل تنفس، ضربان قلب و فشار خون است.
• غده هیپوفیز: اگرچه بخش کوچکی از مغز است اما وظایف مهمی از جمله اینکه بسیاری از هورمون ها با عملکردهای حیاتی را ترشح کرده و مسئول رشد و تکامل بدن انسان است.
• هیپوتالاموس: این بخش از مغز وظیفه تنظیم دمای بدن، حس گرسنگی، تشنگی، خواب و سایر احساسات را بر عهده دارد.

رشد مغز جنین در سه ماهه اول بارداری

شاید برایتان جالب باشد که بدانید مغز دلبند کوچک شما در همان هفته های اول بارداری شروع به شکل گیری میکند. مغز جنین بخشی از سیستم عصبی مرکزی است که نخاع را نیز در خود جای میدهد.
جنین در حدود هفته ۵ روند رشد مغز و تقسیم و تمایز را شروع می کند، که پایه مغز و نخاع جنین است اما تا هفته ۶ یا ۷ که لوله عصبی بسته‌می شود و مغز به سه قسمت تقسیم می شود هنوز مراحل اصلی شروع نشده‌است.
در عرض هفته ۴، ساختار ابتدایی به نام صفحه عصبی ایجاد می شود که پیش ساز سیستم عصبی در نظر گرفته‌می شود. در هفته ۶-۷بارداری مغز به رشد خود ادامه میدهد و در هفته ۸ بارداری اولین فعالیت الکتریکی در مغز شروع می شود یعنی در این زمان سلول های عصبی یا همان نورون ها و سیناپس ها در مغز و نخاع شروع به فعالیت و رشد می کنند.
موجب شروع اولین حرکات جنین میشود و پس از آن رشد جنین به سرعت انجام میگیرد. به طوری که در انتهای سه ماهه اول جنین تعدادی از حرکات غیر ارادی مانند: کشش بدن و خمیازه‌کشیدن را انجام میدهد.

رشد مغز جنین در سه ماهه دوم بارداری

در طول سه ماهه دوم، مغز بیشترین میزان رشد خود را دارد و شروع به کنترل عملکردهای بدن می کند. یکی از اولین پیشرفت های قابل توجه هماهنگی حرکات بدن جنین وانجام حرکاتی چون مکیدن و بلع است. در هفته ۲۱ جنین می تواند مایع آمنیوتیک را ببلعد.
در پایان  سه ماهه دوم است که ساقه مغز تکامل پیدا کرده و مدیریت عملکردهای حیاتی بدن مانند حرکات تنفسی، ضربان قلب، فشار خون را طبق دستور سیستم عصبی مرکزی انجام میدهد. دراین سه ماهه لگد زدن جنین خود را نیز احساس میکنید. جنین می تواند در اواخر سه ماهه دوم شروع به شنیدن صداهای محیط کند. با فعالیت امواج مغزی هیپوتالاموس جنین، الگوی خواب rem که در طی آن رویا میبینیم ظاهر می شود.
در پایان سه ماهه دوم، مغز جنین از نظر ساختاری بسیار شبیه مغز بزرگسالان است.