کم کاری تیروئید در نوزادان
برای اینکه درباره کم کاری تیروئید و کم کاری تیروئید مادرزادی اطلاعات لازم را ارائه دهیم لازم است شما بدانید تیروئید چیست و چه نقشی را در بدن ما به عهده دارد.
غده تیروئید غذه کوچکی است در قسمت جلوی گردن که با ترشح دو هورمون T3 و T4 وظیفه سوختوساز و تنظیم انرژی بدن را دارد. غده هیپوفیز عملکرد غده تیروئید را تنظیم میکند.
هورمون تیروئید برای عملکرد، رشد مغز و رشد نوزاد نقش مهمی دارد و کم کاری تیروئید از علل شایع عقبماندگی ذهنی در نوزادان است.
ممکن است علل زیادی در بروز آن دخالت داشته باشد میتواند گذرا یا دائمی باشد به هر حال علت هرچه باشد تظاهرات و درمان یکسان است. در بعضی از موارد کمبود تیروئید شدید بوده و تظاهرات بالینی زودتر ظاهر میشود و در برخی نیز علائم ممکن است به مدت چند ماه به تاخیر بیفتد. نوزاد مبتلا به سندرم داون و نوزادان نارس بیشتر در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند.
غربالگری نوزادان در روز سوم تا پنجم پس از تولد انجام میگیرد. و نیاز به ناشتابودن نوزاد ندارد.
در ادامه والدشو بررسی می کند کم کاری تیرویید نوزاد چه مشکلاتی را ممکن است به وجود آورد.
علائم بالینی کم کاری تیروئید مادرزادی چیست
گاها این بیماری در ابتدا بدون علامت است و بهراحتی تشخیص داده نمیشود. به همین دلیل غربالگری نوزادان در بدو تولد بسیار ضروری است. اما گاها علائم کم کاری تیروئید در زمان تولد شامل:
- لتارژی، تغذیه ضعيف
- زردی طولانی بیش از 2 هفته
- اشکالات تنفسی و سیانوز
- یبوست، برادیکاردی (افت ضربان قلب)
- گریه، فونتانل های بزرگ قدامی / خلفی
- دیررسی، وزن تولد بیش از 4000gm
علائم کم کاری تیروئید در هفته های اول نوزاد
- فرورفتگی پل بینی،پیشانی کوتاه
- پف کردگی پلکها
- زبان بزرگ
- موهای خشک بدون شفافیت
- نفخ شكم
- فتق نافی
- پوست خشک و ضخیم
- هیپورفلکسی
- برادیکاردی
- هیپوترمی یا سرمازدگی
- هیپوتانسیون (فشارخون پایین)
- کم خونی، پهنی درزهای جمجمه
کودکان بزرگتر با علائم زیر نشان میدهند:
- کوتاهی قد
- چاقی
- درجات مختلف عقب ماندگی ذهنی و تاخیر تکاملی
- رفلکسهای تاندونی غیر عادی
- حرکات آرام بدون مهارت
تشخیص کم کاری تیروئید در کودکان
هدف در جهت شناسایی زودتر اختلال برای پیشگیری از اثرات جدی در تکامل مغز ناشی از تاخیر درمان میباشد. غربالگری نوزادان ایده آل بین 5-2 روز تولد ابتداعاً شامل یک کاغذ فیلتر است که تیروکسین (T4) لکه خونی را اندازه گیری میکنند. اگرچه نمونه خون کسبشده از پاشنه پا جهت آزمایش spot test بهتر است که بین 6-2 روزگی کودک باشد.
نمونه ها معمولاً در 48-24 ساعت اول یا قبل از ترخیص گرفتهشده به عنوان بخشی از غربالگری از نظر عیوب دیگر متابولیکی نیز است. غربالگری زودتر میتواند نتیجه مثبت کاذب داشته ولی ترجیح داده میشود تا تشخیص را حذف نکنیم.
نتایج غربالگری با سطح پایین T4 (کمتر از g/dl۶) و سطح زیاد TSH بیش از 60u/ml نشاندهنده کم کاری تیروئید مادرزادی بوده و نیاز به آزمایشات مجدد جهت تعیین علت بیماری دارد.
آزمایشات دیگر شامل سنجش سرمی T4 تری یدوتیرونین T3 و گلوبولین باندشده به تیروئید است.
آزمایشات مربوط به فعالیت غده تیروئید اسکن تیروئید و جذب معمولاً شامل تجویز خوراکی یک ایزوتوپ رادیواکتیو ید و سنجش جذب ید به وسیله تیروئید معمولاً طی 24 ساعت است.
در نوزاد زودرس و نوزاد فول ترم بیمار آزمایشات فعالیت تیروئید معمولاً پایین تر از نوزادان فول ترم سالم است.
T4 و TSH ممکن است پس از 30 هفته در نوزادانی که پیش از آن زمان متولد شدهاند و پس از حل و فصل بیماری حاد در شیرخواران فول ترم بیمار ارزشیابی شود. و در موارد دو قلویی، نوزاد نارس و نوزادان بیمار بستری در بیمارستان، یا نوزادان با وزن کمتر از 2500 و یا بیش از 4000 گرم و یا نوزادانی که تعویض خون شده اند غربالگری مجدد پس از یک هفته بعد از نمونهگیری اولیه برای بررسی مجدد به مرکز بهداشت ارجاع داده میشوند.
علت کم کاری تیروئید نوزادان چیست؟
کم کاری تیروئید در نوزادان به دلیل ترشح کمتر هورمون تیروئید یا عملکرد نامناسب تیروئید در بدن است. بعضی از علل کم کاری تیرویید نوزاد شامل موارد زیر است:
- مادر مبتلا به کم کاری تیروئید
- مادر مبتلا به دیابت
- بیماری های جنسی در مادر
- مصرف داروهایی مثل سیتوکین
- فنی توئین و داروهای حاوی ید
- ازدواج فامیلی
- حنسیت دختر
- سموم موجود در حشره کش ها
درمان کم کاری تیروئید نوزادان
درمان شامل جایگزینی مادام العمر هورمون تيروئيد هرچه زودتر پس از تشخیص جهت فروکش تمام علایم هیپوتیروئیدیسم و برقراری مجدد تکامل طبیعی جسمی است. داروی انتخابی لووتیروکسین سدیم است. سنجش منظم سطح تیروکسین امر مهم در درمان است. بررسی سن استخوان جهت رشد مناسب کودک نیز با صلاحدید پزشک انجام میگیرد.
چنانچه درمان بلافاصله پس از تولد شروع شود، رشد مناسب جسمی و هوشی امکان پذیر است. مهمترین فاکتوری که بطور نامناسب در هوش نهایی تاثیر دارد بنظر میرسد درمان نامناسب باشد که ارتباط به عدم همکاری و عدم مصرف دارو دارد.
مراقبت از نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید
به محض اینکه تشخیص کم کاری تیروئید تایید شد والدین نیاز به آگاهی در مورد توضیح اختلال و ضرورت درمان مادام العمر دارند.
والدین برای برخورداری کودک از یک رشد و تکامل طبیعی باید دارو را خرد کرده و به شیرخشک، آب یا غذا یا شیر کودک اضافه کرده و چنانچه یک وعده از دارو حذف شود روز دوم باید دو برابر داده شود مگر فاکتورهای منع کننده مادری وجود داشته باشد تغذیه با شیر مادر در نوزادان مبتلا به هیپوتیروئیدیسم امکان پذیر است.
والدین همچنین نیاز دارند از علایم نشان دهنده زیادی دوز مثل نبض سریع تنگی نفس، تحریک پذیری بی خوابی، تب، تعریق و اتلاف وزن آگاه باشند تا در صورت دیدن علائم به پزشک کودک مراجعه کنند. همچنین لازم است بدانید در صورت درمان ناکافی کودک علائمی مانند: خستگی، خواب آلودگی، کاهش اشتها و یبوست در کودک دیده میشود. که درصورت بروز این علائم باید به پزشک مراجعه شود.
عوارض عدم درمان کم کاری تیروئید
شامل: ناشنوایی، لالی یا عدم توانایی تکلم، عقب ماندگی ذهنی کودک، رشد ناکافی قد، بیماریهای مغز و اعصاب در کودک است.
دیدگاهتان را بنویسید