آزمایشات دوران بارداری

یکی از مهمترین اقدامات مراقبتی انجام آزمایشات دوران بارداری می باشد. در این آزمایشات نکاتی مربوط به سلامت مادر و فرزند ناهنجاری های مادرزادی و مشکلات ژنتتیکی و عوارض بارداری تشخیص داده می شود.

نمونه تست دوران بارداری

غربالگری از نظر دیابت بارداری (گلوکز): جهت بررسی دیابت بارداری برای تمام  مادران تست غربالگری دیابت انجام می شود.
بهترین زمان غربالگری از نظر دیابت حاملگی بین هفته های ۲۸_۲۴ یعنی زمانی که نیاز به انسولین حداکثر است. قند خون بیش از ۱۰۵ در حاملگی غیرطبیعی تلقی می‌شود.

قند خون

‌بررسی قند خون معمولا به دو روش انجام می گیرد: یک روش تست تحمل گلوکز است، که در این روش به مادر باردار ۵۰گرم گلوکز داده می شود و سپس بعد از یک ساعت گلوکز خون مادر با نمونه بررسی می شود.
در صورت اینکه گلوکز کمتر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد.
‌وضعیت نرمال می باشد در غیر این صورت مرحله دوم آزمایش انجام می گیرد.
در این شرایط ابتدا از بیمار تست قند خون ناشتا گرفته می شود و سپس ۱۰۰گرم گلوکز داده میشود و میزان قند خون سه بار؛ یک ساعت، دو ساعت و سه ساعت پس از خوردن گلوکز انجام می‌شود.
با استناد به این آزمایش پزشک تشخیص قطعی دیابت بارداری می دهد.
روش دوم روش یک مرحله ای است که در آن پزشک تست تحمل گلوکز خوراکی دو ساعته را با ۷۵گرم گلوکز درخواست میدهد.

شمارش گلبول خونی

شامل بررسی هموگلوبین، هماتوکریت و گلبول های قرمز خون برای تشخیص آنمی(کم خونی ) شمارش گلبول سفید خون برای تعیین عفونت و شمارش پلاکت برای قدرت ایجاد لخته می باشد.
بیماران کم خون را باید بوسیله الکتروفورز هموگلوبین به منظور تشخیص تالاسمی نیز بررسی کرد.

آزمایش ادرار: نمونه‌ای تمیز از قسمت میانی جریان ادرار تهیه کرده و آزمایشات جهت کشت ادرار و تجزیه از نظر وجود قند، کتون و پروتئین در ادرار انجام می شود.

گروه خونی

از هر زن حامله در اولین ملاقات آزمایش تعیین گروه خون و (RH ) و بررسی آنتی بادی به عمل می آید.

غربالگری از نظر سرخجه: قبل از تولد تست آنتی بادی سرخجه باید در هر بیماری که مستعد است یا وضعیت نامعلوم دارد انجام شود، پس از زایمان زنان غیر ایمن باید واکسن سرخجه دریافت کنند.

تست آلفا فیتو پروتئین سرم (ATP): در حالت عادی این آنزیم از کبد مادر و جنین ترشح می شود بهترین زمان تست که می تواند وجود یک نقص باز لوله عصبی، مشکلاتی در دیواره شکمی جنین، اسپینا بیفیدا، شکاف کام، دوقلویی، تخمین اشتباه سن جنین، را تشخیص دهد بین ۱۶تا۲۰ هفتگی است. میزان طبیعی آن (mom) ۲/۵ است. در صورت افزایش یا کاهش، انجام سونوگرافی یا آمینوسنتز توصیه می گردد.

اولتراسونوگرافی

تعیین سن حاملگی بوسیله سونوگرافی و ارزیابی اولتراسونوگرافیک جنین به منظور تشخیص نقایص قابل دید با چشم به عنوان جز معمول مراقبت های قبل از تولد توصیه می شود. اولتراسونوگرافی در صورت انجام در بین ۲۰_۱۶ هفتگی اطلاعات بیشتری می دهد.

تست پوستی توبرکولینی: بیمارانی که در دوره ی قبل از زایمان فاقد تاریخچه ی ابتلا به سل هستند بهتر است با ۱/. میلی لیتر پروتئین خالص مشتق شده (PPD) حاوی ۵ واحد توبرکولین تست پوستی شوند.
در صورت منفی بودن تست بررسی دیگری ضروری نیست، در غیر این صورت تست و بدون علامت بودن مادر یک رادیو گرافی از سینه انجام می شود، درصورت تشخیص سل درمان با ایزونیازید آغاز می‌شود.

‌گنادوتروپین جفتی انسان

این هورمون در اوایل دوران بارداری توسط جفت تولید می‌شود. اگر مقدار این ماده از حد طبیعی بیش‌تر باشد خطر وجود ناهنجاری های ژنتیکی بالاتر خواهد بود.

آنتی ژن سطحی هپاتیتB: این تست باید در تمام مادران قبل از تولد نوزادشان انجام شود در صورتی که مادر ناقل آنتی ژن باشد نوزاد ۹۰-۷۰ درصد خطر عفونت ویروس هپاتیتB داشته و ۹۰_۸۵ درصد احتمال دارد که ناقل مزمن HBV باشد.
درمان نوزاد متولد شده از مادری که از نظر HBV مثبت است با ایمونوگلوبین هپاتیت B و واکسن هپاتیت B انجام میشود و درصد ممانعت از ایجاد حالت ناقل مزمن HBV کاهش می یابد.(واکسن را بعد از زایمان می توان تزریق نمود)

بررسی  از نظر ایدز (HIV)

در افرادی که در معرض خطر بالای انتقال عفونت ایدز هستند انجام این تست توصیه می گردد.
این افراد شامل مادرانی هست که داروهای داخل وریدی تزریق نموده ویا شرکای جنسی متعدد و یا آلوده دارند و یا خون دریافت کرده‌اند می‌باشد.
نتایج آزمایش ایدز بایستی محرمانه نگه داشته شود. غربالگری در زمان بارداری  الزامی می باشد. بایستی به این نکته توجه نمود که تیتر بالای آنتی بادی الزاما و به معنی آلودگی فرد نمی باشد و تنها بیانگر آن است که شخص در معرض ویروس بوده است.

سایر تست ها

به دلیل توجه فزاینده به نقش عفونت ها به  عنوان  علت شیوع بیماری دوران بارداری بعضی از کلینیک ها به طور معمول از ادرار و سرویکس در اولین ملاقات قبل از تولد کشت تهیه می کنند. عفونت گنوکوکی با سقط در سه ماهه دوم همراه است و باید با آنتی بیوتیک های مناسب درمان شود.
تست آنتی بادی توکسو پلاسموز  برای تمام افرادی که دارای گربه هستند  توصیه می شود  به مادران  غیر ایمن باید توصیه کرد از تماس با گربه ها بالاخص فضولات گربه ها پرهیز کنند.
‌
آزمایش VDRL (آزمایشات تحقیق بیماری مقاربتی ) برای تشخیص سیفلیس انجام می شود گرچه تمام نتایج مثبت نشان دهنده سیفلیس فعال نیست. آزمایش زودرس اجازه خواهد داد که زن قبلا معالجه شود تا از عفونت جنین پیشگیری گردد.

آزمایشات تشخیصی تهاجمی بارداری

‌آمینیوسنتز:با استفاده از یک سوزن وارد کیسه جفت شده و از مایع آمینیوتیک اطراف جنین نمونه برداری میکند. این تست جهت تشخیص اختلالات ژنتیک انجام میگیرد. این تست معمولا در شانزده هفته انجام می شود.عارضه این تست خطر سقط جنین می باشد.

آزمایش نمونه برداری از پرز های جفتی: در این تست پزشک با استفاده از یک سوزن به داخل شکم یا وارد کردن یک لوله باریک به درون واژن نمونه ای از جفت بر می دارد هدف از این تست  تشخیص مشکلات ژنتیکی می باشد اما این تست نیز خطر سقط دارد.
‌آزمایش DNA آزاد جنینی: در این تست DNA جنین از خون مادر برداشته میشود و با کمک این تست ناهنجاری های ژنتیکی تشخیص داده می شود.این آزمایش بعد از هفته ده بارداری انجام میشود.