دوران بارداری را می توان یکی از حساس ‌ترین مقاطع زندگی زنان به شمار آورد؛ به همین دلیل مراقبت های بارداری یکی از مهم ترین مسائلی است که باید در نظر گرفته شود. مراقبت های بارداری شامل انجام برخی کارها و عدم انجام برخی دیگر است؛ به عنوان مثال رعایت اصول تغذیه، پرهیز از مصرف برخی داروها یا قرارنگرفتن در معرض اشعه ایکس و … از جمله مواردی هستند که در دوران بارداری می توانند بر سلامت جنین تاثیر بگذارند. با وجود این که یک زن باردار باید موارد بسیاری را در دوران بارداری رعایت کند، تصمیم گرفتیم تا در این مقاله درخصوص اثرات اشعه ایکس در بارداری اطلاعاتی را ارائه دهیم. پس برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

چرا تابش اشعه ایکس در دوران بارداری خطرناک است؟

یکی از انواع اشعه‌ های مضر و خطرناک که می تواند منجر به بروز مشکلات و اختلالاتی برای جنین ‌شود، اشعه ایکس است. به همین دلیل زنان باردار باید تا جایی که برای آن‌ ها امکان پذیر است، از قرارگرفتن در معرض اشعه‌ های مختلف نظیر اشعه ایکس، گاما، اشعه ‌های موبایل و غیره پرهیز کنند.

انواع اشعه‌ هایی از این دست می‌ توانند سلول ‌های جنین را دچار تغییراتی کنند و این تغییرات ممکن است منجر به بروز مشکلات ساختاری و ناهنجاری ‌های عصبی و رشدی برای جنین در حال رشد شود.

اثرات اشعه ایکس در بارداری

همان طور که گفتیم، اشعه ایکس می تواند آسیب های جدی بر جنین وارد کند. دو فاکتور موثر در بروز عوارض جنینی ناشی از استفاده از اشعه ایکس در دوران بارداری، شامل سن بارداری و همین طور دوز اشعه مورد استفاده است. در واقع، هرچه سن بارداری بیشتر باشد، احتمال بروز عوارض برای جنین کمتر خواهد بود؛ بنابراین ریسک بروز عوارض در سه ماهه اول و دوم باداری، نسبت به سه ماهه سوم بیشتر است. هم چنین حداقل دوز اشعه لازم به منظور ایجاد عوارض جنینی ۵ راد است و دوز ۱۰ راد می تواند به ایجاد بدشکلی‌ و مالفورماسیون جنین منجر شود.

بعضی از مهم ‌ترین اثرات اشعه ایکس در بارداری به شرح زیر است:

آسیب ‌های مغزی

در صورتی که مادر باردار تا پیش از هفته پانزدهم بارداری در معرض اشعه ایکس قرار بگیرد، احتمال بروز عقب‌ ماندگی ذهنی و ایجاد آسیب‌ های مغزی در جنین بیشتر از سایر زمان ‌ها خواهد بود.

نقص ‌های ژنتیکی

از آن جایی که اشعه ایکس قادر به ایجاد جهش ‌های ژنی و تغییر DNA است، بنابراین به خصوص زمانی که دوز اشعه بالا باشد، احتمال بروز ناهنجاری‌ های ژنتیکی وجود دارد.

سقط جنین

هم چنین تابش اشعه ایکس به شکم می تواند منجر به سقط جنین شود. دو هفته اول بارداری زمان بسیار مهمی است چرا که تابش اشعه ایکس در این مدت زمان می تواند باعث بروز عوارض جبران ‌ناپذیری مانند سقط شود.

افزایش احتمال ابتلا به سرطان در آینده

مطالعات انجام شده در این زمینه بیانگر آن است که احتمال ابتلا به سرطان در افرادی که در دوران جنینی در معرض اشعه ایکس قرار گرفته اند، نسبت به دیگر افراد بیشتر است.

چگونه می‌توان اثرات اشعه ایکس در بارداری را کاهش داد؟

در صورتی که مادر باردار مجبور به استفاده از اشعه ایکس باشد؛ رعایت نکات ایمنی زیر توصیه می شود:

• تکنسین رادیولوژی را از وضعیت بارداری خود مطلع کنید تا او از حداقل شدت اشعه برای عکس‌ برداری استفاده ‌کند.
• با استفاده از کاورهای سربی و بدون شکستگی از ناحیه شکم، محافظت کنید.
• پزشک معالج خود را از بارداریتان مطلع کنید زیرا ممکن است با توجه به شرایط شما، رادیولوژی با اشعه ایکس را به بعد از زایمان موکول کند.

سخن پایانی

در این مقاله به اثرات اشعه ایکس در بارداری پرداختیم و از آسیب هایی که قرار گرفتن در معرض این اشعه می تواند به جنین وارد کند، صحبت کردیم؛ در صورتی که علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص موضوعات مرتبط با مراقبت های بارداری هستید می توانید به سایت والدشو یا صفحه رسمی اینستاگرام والدشو سر بزنید و اطلاعات خود را تکمیل کنید.