جدول واکسیناسیون نوزادان و کودکان
واکسیناسیون نوزادان، براساس اعلام معاونت بهداشت در حال حاضر کلیه کودکان کشور علیه بیماری های
دیفتری، سیاه سرفه، کزاز فلج اطفال، سرخک، سرخجه، اوریون، سل و هپاتیت B واکسینه می شوند.
بیماری های سرخک، سرخجه مادرزادی و کزاز نوزادی در مرحله حذف قرار دارند.
بیش از 14 سال می گذرد که کشور عاری از بيماري فلج اطفال است و بیماری های دیفتری، سیاه سرفه و اوریون کنترل شده اند.
میزان حاملین مزمن هپاتیت B نیز به کمتر از 2 درصد کاهش یافته است.
جدول بازنگري شده برنامه ايمن سازي كودكان
|
سن کودک |
واکسن |
|
بدو تولد |
ب ث ژ، هپاتیت ب، فلج اطفال خوراکی |
|
4،2و6 ماهگی |
پنج گانه (سه گانه+هپاتبت ب+هموفیلوس آنفلوانزا)، فلج اطفال خوراکی |
|
12 ماهگی |
MMR |
|
18 ماهگی |
یادآور اول سه گانه، یادآور فلج اطفال خوراکی، MMR |
| 6 سالگی |
یادآور دوم سه گانه، یادآورفلج اطفال خوراکی |
چگونگی عملکرد واکسن‌ها
ایمن سازی در برابر برخی از بیماری ها از طریق واکسن هایی انجام می‌شود
که از نسخه ضعیف یا کشته شده باکتری یا ویروس هایی که باعث یک بیماری خاص می‌شوند ساخته شده‌اند.
وقتی این ویروس ها و باکتری های تغییر یافته به بدن کودک تزریق شود یا به صورت خوراکی مصرف شود،
سیستم ایمنی بدن حمله ای را شروع می‌کند که بدن را تحریک به تولید پادتن آن می‌کند.
این پادتن‌ها در بدن فعال باقی می‌مانند تا در صورت لزوم آماده مبارزه با بیماری واقعی باشند.
واکسن های بدو تولد
برای برخی بیماری های خاص واکسن هایی وجود دارد که از بدو تولد کودک شروع می‌شود
و تا سال های بعدی زندگی او ادامه دارد، واکسن هایی که در بدو تولد نوزاد در بیمارستان برای او تجویز و تزریق می‌شود شامل موارد زیر است:
- ب ث ژ؛ BCG یا سل
- هپاتیت B
- قطره خوراکی فلج اطفال
واکسن پنج گانه یا پنتاوالان
واکسن پنج گانه جایگزین اولین واکسن سه گانه کودکان شده است.
قرار دادن واكسن پنج گانه در برنامه توسعه ايمن سازي کشور نیز سبب حفاظت كودكان عليه 5 بيماري تهديد كننده زندگي
يعني ديفتري ، سياه سرفه، كزاز، هپاتيت ب و هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب مي شود.
هر چند ديفتري، كزاز و سياه سرفه (DTP) و هپاتيت ب قبلاً جزء برنامه جاري ايمن سازي كودكان بوده اند
وليكن واكسن هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب (Hib) جز جديد پنجم است.
به اين تركيب این 5 نوع واكسن با هم ،پنج گانه (پنتاوالان) مي گويند.
واكسن پنج گانه را مي توان به كودكان 2 تا 59 ماهه تجويز كرد.
ولی اگر كودكي در سنين 12 تا 59 ماهگي هيچ دزي از واكسن نگرفته باشد، در اولين مراجعه واكسن پنتاوالان تجويز مي شود.
يك ماه بعد از اولين مراجعه واكسن ثلاث و هپاتيت ب تجويز شده،
سه ماه پس از مراجعه دوم (چهار ماه پس از مراجعه اول ) مجددا واكسن ثلاث و هپاتيت ب تجويز مي شود.
واکسن سه گانه
از نوبت های بعدی به جای واکسن پنج‌گانه، واکسن سه‌گانه برای محافظت در مقابل بیماری های دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه تزریق خواهد شد.
زمان بندی این واکسن به ترتیب زیر انجام می‌شود:
- دو ماهگی
- چهار ماهگی
- شش ماهگی
- بین 15 تا 18 ماهگی
- بین چهار تا شش سالگی
- یک تزریق تقویتی به نام واکسن سه‌گانۀ تقویتی در 11 یا 12 سالگی
واکسن هپاتیت A
این واکسن برای محافظت در برابر هپاتیت A است،که می‌تواند منجر به هپاتیت ناشی از بیماری کبد شود.
دریافت واکسن هپاتیت A هنوز در برنامه واکسیناسیون کودکان در ایران وجود ندارد،
برای دریافت آن باید با پزشک اطفال کودکتان صحبت کنید.
زمان دریافت این واکسن به شکل زیر است:
- بین 12 و 23 ماهگی، شامل دو تزریق که بین آنها 6 تا 18 ماه فاصله باشد.
واکسن هپاتیت B
این واکسن نیز که یک نوبت آن در بدو تولد و در بیمارستان به کودک زده می‌شود،
طی نوبت‌های دیگری نیز برای محافظت در برابر هپاتیت B تزریق می‌شود.
به‌طور کلی دریافت این دارو شامل زمان‌های زیر است:
- در بدو تولد
- بین یک و دو ماهگی؛ به عنوان بخشی از واکسن پنج‌گانه
- بین شش و ۱۸ ماهگی
واکسن هیب(Hib)
این واکسن برای محافظت در برابر هموفیلوس آنفولانزای نوع B می‌تواند به مننژیت باکتریال، ذات الریه التهاب اپیگلوت،
سپتي سمي، آرتريت سپتيک یا عفونت چركي مفصل، پنوموني یا عفونت ريه ها منجر شود.
طی چند نوبت به شکل زیر تزریق می‌شود:
- دو ماهگی؛ به عنوان بخشی از واکسن پنج گانه
- چهار ماهگی
- شش ماهگی
- بین 12 و 15 ماهگی
علي رغم تشابه اسمي هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب (Hib) سبب بيماري آنفلوانزا نمي شود،
و عامل بيماري آنفلوانزا يک ويروس به همين نام است وليكن هموفيلوس آنفلوانزا ب يک باكتري است.
هموفيلوس آنفلوانزا بيشتر در كودكان زير 5 سال به خصوص در كودكان 18-4 ماهه موجب بيماري مي شود،
زیرا تا سن پنج سالگي بيشتر كودكان آنتي بادي برعليه بيماري ايجاد مي كنند،
بنابراين ايجاد بيماري شديد به علت هموفيلوس آنفلوانزا نوع ب در كودكان بزرگتر و بالغين غيررایج است.
متاسفانه باكتري هموفيلوس آنفلوانزا ازطريق قطرات بزاق كودكي كه سرفه يا عطسه مي كند از يك كودك به كودك ديگر منتقل مي شود.
همچنین ممکن است این واکسن غیر از دو ماهگی که به عنوان بخشی از واکسن پنج‌گانه تزریق می‌شود،
در هر کدام از سن های ذکر شده بعدی در ایران تجویز نشود که در این مورد نیز لازم است برای اطمینان نظر پزشک کودکتان را جویا شوید.
در مقاله های بعدی واکسیناسیون نوزادان والدشو شما را با واکسن های دیگر کودکان آشنا می کند.
دیدگاهتان را بنویسید