حاملگی خارج رحمی زمانی رخ می دهد که یک تخمک بارور شده خارج از رحم لوله ی فالوپ (لوله متصل‌کننده‌ی تخمدان به رحم) قرار می گیرد.
در این مواقع تخمک، به نوزاد تبدیل نمی شود و در صورت ادامه بارداری ممکن است سلامت مادر در خطر باشد.

علائم حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم همیشه دارای علائم نمی باشد و ممکن است فقط در طی یک اسکن معمول بارداری تشخیص داده شود.
این علائم بین 4 تا 12 هفته ی اول ایجاد می شود.

• عقب افتادگی قاعدگی
• درد شکم در یک طرف
• خونریزی واژینال یا لکه بینی
• درد شانه ها
• احساس ناراحتی هنگام ادرار کردن یا مدفوع کردن
• تپش قلب
• حالت تهوع و استفراغ
• احساس سرگیجه شدید یا غش کردن
• ضعف نبض

در صورتی که علائم بالا تشدید یافت یا جنین بسیار بزرگ شد که باعث پارگی لوله شود باید به پزشک مختصص مراجعه نمایید و اقدامات اورژانسی انجام گیرد.

عوامل افزایش دهنده ی بارداری خارج از رحم

به طور کلی، حاملگی خارج از رحم مشکل شایعی نیست اما ممکن است هر خانمی به آن دچار شود.
عواملی هستند که می توانند خطر رخداد حاملگی نا به جا را در خانم های باردار افزایش دهند. برخی از آن ها به شرح زیر می باشد.

• سابقه ی بارداری خارج از رحم در دوره های قبل
• جراحی های لگنی و یا مشکلات لوله رحم
• درمان باروری مانندIVF و مصرف داروهای تخمک گذاری
• ابتلا به عفونت و التهاب لگنی در گذشته
• مصرف دخانیات
• مبتلا شدن به آندومتریوز
• بارداری در سنین بالا

همیشه نمی‌توانید از حاملگی خارج از رحم جلوگیری کنید، اما می‌توانید با استفاده از کاندوم در زمانی که برای محافظت از نوزاد در برابر بیماری های مقاربتی تلاش نمی‌کنید خطر خود را کاهش دهید.

درمان بارداری خارج از رحم

درمان این بیماری با توجه به بزرگی جنین و امکانات موجود پزشکی متفاوت است روش های کلی به شرح زیر می باشد.

روش دارویی:
در صورتی که پزشک متخصص، بارداری را خارج از رحم تایید کند از داروی متوترکسات (Methotrexate) برای فرد تجویز می شود.
این دارو به صورت تزریق و عضله ای می باشد در ابتدای تزریق ممکن است کمی درد شکم یا گرفتگی ماهیچه و احتمال اسهال استفراغ و تهوع وجود دارد. این دارو باعث توقف سلول های جفت شده و با گذشت زمان سلول های جنین جذب بدن می شود.
پس از تزریق برای بررسی سطح هورمون HCG و اطمینان از حذف جنین باید چندین آزمایش خون گرفته شود تا سطح هورمون به صفر برسد.
عموما تا چند هفته ادامه خواهد داشت و در صورت داشتن علائم مانند درد شدید شکم، درد شانه، خونریزی شدید یا نشانه های دیگر فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
در این دوره از مصرف الکل، مسکن های غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ناپروکسن ، آسپرین، ایبوپروفن و هر نوع مولتی ویتامین پرهیز نمایید.

روش جراحی لاپاراسکوپی:

اگر بارداری خارج از رحم با دارو و تزریق از بین نرفت از روش جراحی لاپاراسکوپی اقدام می شود، در این روش خانم ها با درد شدید و خونریزی داخلی شدید دست و پنجه نرم می کند.
در صورتی که وضعیت پایدار و جنین کوچک باشد از طریق جراحی جنین خارج می شود.
دکتر متخصص زنان و زایمان لوله های رحم را با استفاده از دوربین کوچکی که از طریق برش باریک ناف وارد شکم شده است بررسی و جنین یا بافت باقی مانده خارج می شود در صورتی که به لوله ها آسیب جدی وارد شده باشد با خونریزی شدید همراه است و بعضا نیاز به خارج کردن لوله رحم می باشد.
مطابق روش دارویی برای بهبود 100% بعد از جراحی چندین بار آزمایش خون گرفته و میزان هورمون بدن بررسی می شود.

جراحی شکمی:

با توجه به شرایط هر فرد نوع درمان آن متفاوت است در صورت وجود زخم گسترده، خونریزی شدید و یا بزرگ بودن سایز جنین از جراحی شکم استفاده می شود و حفظ لوله رحم بستگی به وضعیت بیمار دارد.
اگر Rh خون مادر منفی باشد، پس از درمان حاملگی خارج رحم، پادتن Rh  به شما تزریق خواهد شد، مگر این که Rh  خون پدر کودک نیز منفی باشد.

امکان بارداری طبیعی بعد از حاملگی خارج از رحم

بعد از خارج شدن جنین از رحم مادر حس ناراحتی و عذاب وجدان برای والدین وجود دارد و این ممکن است تا چند هفته طول بکشد.
بهتر است برای بارداری مجدد حداقل بعد از سه ماه بعد از درمان و بهبود صورت گیرد.

در صورتی که لوله ی فالوپ خود را از دست داده اید مشکلی برای بارداری مجدد نخواهید داشت.
به طور کلی 65 درصد از زنان بعد از 18 ماه پس از حاملگی خارج از رحم به بارداری موفقی دست می یابند. اگر امکان بارداری طبیعی برای شما وجود نداشت می توانید از روش های ناباروری مانند IVF  لقاح خارج از رحم استفاده کنید.

برای دریافت مشاوره ی مراقبت های دوران بارداری می توانید با ما در ارتباط باشید.