جفت سر راهی ممکن است برای هر مادری پیش بیاید و با افزایش سن خطر آن بیشتر میشود. و میتواند نگرانی های زیادی برای مادر به وجود آورد. در این مقاله والدشو اطلاعات بیشتری در مورد جفت سر راهی در دوران بارداری را برای شما ارائه می دهد

جفت سر راهی چیست؟

در حالت عادی جفت در قسمت بالایی رحم قرار میگیرد و مواد مغذی مورد نیاز جنین را با کمک بند ناف به جنین منتقل میکند. جفت سرراهی زمانی اتفاق می افتد که قسمتی از جفت در بخش تحتانی رحم کاشته‌شود و به گونه‌ای باعث مسدود سازی رحم میگردد.

انواع جفت سر راهی کدامند؟
اختلالات جفتی در اوایل بارداری تشخیص داده میشوند و معمولا مشکلی برای مادر و جنین ایجاد نمیشود.
اما در صورتی که جفت سرراهی ایجاد شود با توجه به موقعیت جفت نسبت به دهانه داخل رحم به انواع: حاشیه ای، ناقص، کامل یا جفت پایین قرار گرفته تقسیم می‌شود.

حاشیه ای: جفت در لبه ی سوراخ دهانه ی رحم قرار دارد.
ناقص: قسمتی از دهانه رحم توسط جفت پوشانده‌می‌شود،
کامل: تمام دهانه داخلی رحم بوسیله ی جفت پوشانده شده‌است.

اگر در ماههای آخر بارداری مادر مشکلی به وجود بیاید به گونه ای که جفت سرراهی از نوع کامل باشد و در سوراخ داخلی دهانه رحم قرار داشته باشد. در این شرایط می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند خونریزی شود و نیاز به زایمان سزارین برای جنین وجود دارد.
نسبت احتمال ایجاد جفت سرراهی در بارداری یک در 200 زایمان است،

علت ایجاد جفت سر راهی

تاکنون علت دقیقی از جفت سر راهی گزارش نشده‌است اما از نظر علمی کمبود عروق دیسیدوایی باعث این بیماری میشود، علت هایی وجوددارد که باعث ایجاد جفت سرراهی میشود عبارت اند از:

افزایش سن مادر: در ۳۵ سالگی جفت سرراهی سه برابر شایع تر از ۲۵ سالگی است.
افزایش تعداد زایمان ها بدون توجه به سن مادر هم مطرح است هر چند سن عامل مهم تری است.
سابقه ی بیماری های رحمی: سقط جنین، سزارین، فیبروم رحم و.. احتمال جفت سر راهی را افزایش میدهدند.
مصرف سیگار و دخانیات نیز از علل این مشکل محسوب میشود.
بارداری چند قلویی خطر جفت سر راهی را افزایش میدهد.

خونریزی از جفت سرراهی ممکن است در هر زمان از حاملگی بروز کند. ولی معمولاً در اواخر سه ماهه دوم یا اوایل سه ماهه سوم روی می دهد و علت خونریزی جدایی بخشی از جفت از محل اتصالش به رحم است که در اثر طویل شدن قطعه تحتانی رحم در طی اواخر حاملگی ایجاد می‌شود. به عنوان یک قانون کلی، هر چه شدت جفت سرراهی بیشتر باشد خونریزی بیشتر است و زودتر بروز می‌کند. شدت‌خونریزی می تواند خفیف و یا شدید باشد.
خونریزی اولیه معمولاً اگر معاینه واژینال صورت نگیرد خود به خود متوقف می‌شود. خونریزی بدون درد به رنگ قرمز روشن است در صورتی که با دردهای زایمانی همراه باشد باید در فواصل بین انقباضات رحم آرام و شل شود.

تشخیص جفت سر راهی

از روش‌های مختلفی برای تشخیص جفت سرراهی استفاده می شود. سونوگرافی، به علت داشتن دقت و سلامت به سایر روش ها ارجحیت دارد.
در حالت کلی در تمام مادران در سن 16 تا 20 هفتگی محل جفت مشخص میشود و اگر جفت سر راهی در سه ماهه دوم حاملگی تشخیص داده‌شود تنها 2 تا 10 درصد امکان دارد در زمان زایمان وجود داشته باشد و به مرور زمان احتمال اینکه جفت از دهانه رحم فاصله بگیرد زیاد است. و اگر در سه ماه دوم بارداری جفت در دهانه رحم قرار داشته باشد. در این حالت باید در سه ماهه سوم نیز مجددا سونوگرافی تکرار شود.
درمان جفت سر راهی بستگی به سن حاملگی و مقدار خونریزی دارد در حاملگی هایی که 37 هفته یا بیشتر هستند یا تکامل جنینی قطعی است باید به وسیله ی عمل سزارین به حاملگی پایان داد.
در صورتی که جفت سرراهی بسیار کوچک و درجه پایین باشد نیاز به عمل سزارین نیست، اما تصمیم گیری نهایی توسط پزشک متخصص بر اساس نتایج پزشکی شما صورت می گیرد.

درمان جفت سر راهی در دوران بارداری

این نوع درمانها تنها وقتی صورت می‌گیرد که خونریزی شدید نباشد و نیز خطر نارس بودن جنین وجود داشته باشد.

بیمار باید در بیمارستان بستری شود یا در محلی که امکان انتقال سریع وی به بیمارستان وجود داشته‌باشد.
فعالیت فیزیکی باید محدود شود و از نجام فعالیت های سنگین و ورزشی پرهیز شود.
از دوش واژینال و فعالیت جنسی اجتناب کنید.
معاینه لگنی فقط باید در اتاق عمل انجام شود تا خطر خونریزی در حین عمل به حداقل برسد.
تزریق کورتون: برای مادرانی که جنین کوچک تر از ۳۴هفته دارند جهت بهبود عملکرد ریه جنین تزریق انجام میشود.

خطرات مادر و جنین در جفت سرراهی

مرگ و میر ناشی از جفت سر راهی در 50 سال گذشته کاهش یافته است و 30 درصد به کمتر از 1 درصد رسیده‌است.
این کاهش به خاطر استفاده آزاد از زایمان سزارین و مراقبت های بارداری بوده‌است زیرا وجود جفت سرراهی باعث خونریزی های شدید می‌شود و گاهاً امکان ادامه خونریزی‌ها بعد از سزارین وجود دارد.
اگر به کمک عمل سزارین ختم بارداری انجام شود در ایـن حالت پزشک جفت را نیز برمیدارد و سپس داروی مربوطه تجویز میگردد. این مورد باعث می گردد تـا رحم منقبض شود که در نتیجه باعث کاهش خونریزی میشود.
اگر جفت به گونه ای به رحم چسبیده باشد که جدا کردن آن مشکل باشد و بیمار دچار خونریزی های شدید شود، سلامت بیمار در اولویت است و پزشک اقدام بــه خارج کردن بخشی از رحم را انجام میدهد.

در پایان
علائم و خونریزی های دوران بارداری را جدی بگیرید در صورت مشاهده ی هرگونه از علائم بالا به پزشک متخصص مراجعه نمایید امروزه با افزایش آگاهی والدین در زمینه ی مراقبت های بارداری و مراقبت از نوزاد مرگ و میر نوزادان و نوزادان نارس کاهش یافته است.