وقتی نوزاد متولد میشود ممکن است به نظرتان برسد که کوچولوی شما چیزی جز خوردن، خوابیدن، گریه کردن، ادرار و مدفوع کردن کار دیگری انجام نمیدهد. باید گفت اگر خوب به نوزاد خود دقت کنید متوجه واکنش کودک خود به چیزهایی مانند نور، صدا و لمس شدید، میشوید و حواس پنجگانه نوزاد را به شدت در حال فعالیت خواهید دید.
در ادامه به نحوه رشد و تکامل حواس پنجگانه نوزادان و راههای تقویت آن میپردازیم در این مقاله همراه والدشو باشید.

نوزادان چه چیزهایی را می توانند ببینند؟

نوزادان شما را از فاصله ۲۰تا ۳۰ سانتی متری میتواند ببینند. در واقع نوزادان از آنجایی که نزدیک بین هستند در این فاصله تنها اشیای نزدیک خود، چهره پدر و مادرشان را به وضوح میبینند و از خیره شدن به چشمان مادر یا پدر است که لذت میبرند.
اجسام دورتر را، نوزادان اغلب به شکل تار می‌بینند، در هنگام تولد، بینایی نوزاد بین ۲۰/۲۰۰ تا ۲۰/۴۰۰ است.
همچنین نوزادان تازه متولد شده چشمانی عروسکی دارند یعنی ممکن است حالت لوچی یا عدم تطابق وجود داشته باشد. که این مسئله در اوایل تولد طبیعی است و با بزرگتر شدن کم کم عضلات بینایی قوی شده و برطرف میشود. چشم های نوزادان به نور شدید حساس است، بنابراین بیشتر در نور کم چشم‌هایشان را باز می‌کنند.

تقویت حس بینایی نوزاد
برای تقویت حس بینایی نوزاد به او چیزهای جذاب زیادی نشان بدهید تا به آنها نگاه کند. بعد از چهره انسان، رنگ های روشن، الگوهای متضاد و حرکت، چیزهایی هستند که نوزادان بیشتر آنها را دوست‌دارند و نگاه می کنند. تصاویر یا اسباب‌بازی‌های سیاه و سفید نسبت به اشیاء یا عکس‌هایی با رنگ‌های مشابه، علاقه کودک شما را بیشتر جلب میکند. بهتر است بدانید وقتی کودک ساکت و هوشیار است، باید بتواند حرکت آهسته صورت یا یک شی را دنبال کند.
اگر چشم‌های کودک شما بیش از یک مدت کوتاه از هم عبور می کند، حتما با پزشک کودک در میان بگذارید.  همچنین اگر چشم‌های کودکتان کدر است یا قی دارد، یا اگر متوجه حرکات غیرعادی چشم شدید، به پزشک اطلاع دهید.

نوزادان چه چیزهایی می شنوند

نوزاد از همان دوران جنینی در شکم مادر قادر به شنیدن صداها میباشد، و از هفته ۲۲-۲۴هفتگی جنین قادر به شنیدن صداهای بم است. و صدای ضربان قلب مادر، حرکات دستگاه گوارش مادر و حتی صدای صحبتهای مادر و صدای سایر اعضای خانواده بخشی از دنیای جنین در زمان قبل از تولد است.

هنگامی که نوزاد متولد میشود، دیگر صداهای دنیای بیرون بلند و واضح است ممکن است نوزاد شما از صداهای محیط اطرافش غافلگیر شود یا با چرخیدن ملایم خشک کن لباس یا صدای زمزمه جاروبرقی یا صدای موسیقی زمان جنینی آرام شود.
صدای انسان، به خصوص صدای مادر و پدر، «موسیقی» مورد علاقه نوزادان است.
والدین باید به صدای نوزادان پاسخ دهند زیرا این نشانی از سلامت تکامل شنوایی نوزاد است. نوزاد شما از قبل می داند که غذا، گرما و لمس از سوی شما می آید.  اگر کودک شما در تخت خوابیده و  گریه می کند، ببینید صدای نزدیک شدن شما چقدر سریع او را آرام می کند.
وقتی شما در حال صحبت‌کردن یا آواز‌خواندن با آهنگ های عاشقانه هستید ببینید نوزادتان چقدر به دقت گوش می دهد.
اکثر نوزادان قبل از مرخص شدن از بیمارستان اولین غربالگری شنوایی را انجام می دهند.
اگر نوزاد شما در خانه یا مرکز زایمان به دنیا آمد، انجام غربالگری شنوایی در ماه اول زندگی او بسیار مهم است. اکثر نوزادانی که با کم شنوایی متولد می شوند را می توان از طریق غربالگری شنوایی تشخیص داد.
اکثر نوزادان از صدای بلند در نزدیکیشان غافلگیر میشوند،
شما باید به پاسخگویی نوزاد به صحبتهایشان توجه داشته‌باشید و با رشد کودک با ایجاد صدا در جهت های مختلف کمک به تقویت شنوایی نوزادتان کمک کنید.

روش های تست شنوایی نوزادان:

1. آیا کودکتان با شنیدن صدای شما آرام می شود؟
2. کودک شما با صدای جغجغه می چرخد و واکنش نشان میدهد؟
3. کودک‌شما به لالایی های ملایم یا موسیقی دیگر واکنش نشان می دهد؟

اگر در مورد شنوایی کودک خود نگرانی هستید با پزشک کودکتان صحبت کنید زیرا هر چه زودتر مشکلات احتمالی شنوایی تشخیص داده‌شود، بهتر می توان آن را درمان کرد.
‌    4. آیا نوزاد من می تواند مزه یا بو را حس کند؟
در هفته ده بارداری گیرنده‌هایی بویایی کودک شکل میگیرد. نوزادان از دوران جنینی قادر به استفاده از حس بویایی هستند و وقتی مایع آمنیوتیک را تنفس می‌کنند و می‌بلعند، با بوی آن هم آشنا می‌شوند. این کار برایشان مفید است، زیرا بوی مایع آمنیوتیک با بوی شیر مادر که پس از تولد به آن نیاز دارند نزدیک است. همچنین مایع آمینیوتیک طعم و بوی غذاهای مادر را دارد و جنین آنها را نیز حس میکند.
نوزاد بعد از تولد میتواند والدین خود را از بوی بدنشان بشناسد، از همه مهمتر اینکه نوزاد به سمت بوی شیر مادر کشیده‌میشود.
‌نوزادان مزه‌های شیرین را بر طعم های تلخ ترجیح می دهند، به طور مثال نوزاد به راحتی آب قند را میپذیرد، اما اگر آب یا شیر تلخ یا ترش به او داده‌شود، روی بر میگرداند یا گریه می کند. همچنین زمانی که مادر تمامی غذاها با طعم های مختلف را دریافت کند بر طعم شیر و ترجیحات طعمی در کودک تاثیر میگذارد. به عنوان مثال، مادری که در حین شیردهی غذاهای تند می خورد، احتمالاً فرزندی خواهد داشت که به غذاهای تند علاقه نشان میدهد.
تکامل بویایی و چشایی کودک تا خردسالی کودک ادامه دارد.

حس لامسه در نوزاد

‌لامسه یا لمس نوزاد یک حس بسیار مهم است، زیرا نوزاد با هر لمس، در مورد زندگی و محیط اطرافش یاد می گیرد و لمس کردن مناسب نوزاد کمک به تکامل بهتر او میکند.
‌در دوران بارداری، مکان نوزادان گرم است و در رحم مادر محافظت می شوند، اما پس از تولد برای اولین بار با احساس سرما، برس کشیدن موهایشان ،سفتی کش لباسشان، سختی گهواره مواجه می شوند که اگر این رفتار ها به درستی مدیریت شود لامسه نوزاد به درستی تکامل مییابد و چیزی باعث حس ناراحتی و خاطره بد در ذهن کودک نمیشود.در حین تهیه سیسمونی و لوازم کودکتان تعداد زیادی لباس و پتوهای نرم تهیه کنید. برای تکامل حس لامسه نوزادتان اورا مهمان بوسه‌های لطیف، آغوش‌ آرامش‌بخش و نوازش‌های محبت‌آمیز، کنید و دنیا را برای کودکتان تبدیل به مکانی آرامش‌بخش و امن کنید.

برای دریافت مطالب آموزشی مارا در اینستاگرام و مقالات آموزشی سایت دنبال نمایید.