ظاهر نوزاد سالم بعد از تولد خوابالو، مرطوب، کوچک و نرم است. نوزادانی که حاصل زایمان طبیعی هستند سَر آنها کمی نوک تیز است که نتیجه عبور از کانال زایمان است که خوشبختانه موقتی است و سپس سر به حالت گرد در می آید.
سر نوزاد از سایر اندامها بزرگتر است و ممکن است باعث تعجب اطرافیان شود.
با رشد نوزاد تمامی اندامهای او تغییر میکند اما شاید برای شما سوال باشد ظاهر نوزاد سالم بعد از تولد چگونه است؟
در ادامه والدشو به بررسی اعضای بدن نوزاد میپردازد.

ظاهر نوزاد در زمان تولد چگونه است؟

به طور طبیعی ماهیچه های نوزاد خوب است و پوزیشن اندام ها به صورت خم شده می باشد. ماهیچه های نوزاد نباید خیلی سفت یا خیلی شل باشد.
البته فعالیت بدنی در زمان خواب ممکن است وجود نداشته باشد و یا در هنگام گریه نوزاد ممکن است شدیداً دست و پای خود را به حرکت در آورد. که این نوع حرکات طبیعی است.
ظاهر پوست نوزاد: رنگ پوست نوزاد طبیعی، صورتی رنگ بوده و در زمان گریه کبودی های قرمز یا بنفش رنگی در پوست ایجاد  می‌شود.
بافت پوست: به طور طبیعی پوست نوزاد صاف، کشیده و نرم است.
در نوزادان نارس پوست نازک، ظریف و چروکیده بوده و ژلاتینی به نظر می رسد و به سادگی دچار خون مردگی می‌شود.  پوست نوزاد سالم نباید چروکیده و کم آب باشد.
بر روی پوست نوزادان معمولا ماده سفید پنیری شکلی  به نام ورنیکس کازئوزا وجود دارد که در تنظیم درجه حرارت بدن نوزاد مؤثر است. همچنین در زمان جنینی از پوست در برابر مایع آمینیوتیک محافظت میکند. و با حمام اول نوزاد کامل شسته میشود.

لانوگو  یا کرک در نوزادان

لانوگو  یا کرک در زمان جنینی بر روی بدن نوزاد به وجود می آید و کرک ها پس از تولد در عرض یک هفته از بین میروند. در نوزادان نارس لانوگو روی سر و صورت و شانه و ابرو را می پوشاند همچنین ناخن ها ناقص و رشد نیافته‌اند.  اما در نوزادان ترم رشد ناخن ها طبیعی هستند.
معمولا بر روی پوست نوزادان راش و پیگمانتاسیون یا جوشهای سفید رنگی وجود دارد. آنها در اثر بسته شدن غدد چربی  بیشتر بر روی چانه و بینی نوزاد دیده می شود و میلیا نام دارند،که یک الی دو هفته بعد از تولد از بین می‌رود.
نوزادان ترم پوستی خوبی دارند و به محض آزاد کردن پوست سریعاً به حالت اول برگشته و چروکیده نمی گردد.

سر نوزاد بعد از تولد

شکل سر نوزاد بستگی به نوع زایمان دارد، اگر چه نوزاد با حالت ورتکس به دنیا آمده باشد معمولاً سر بیضی شکل است که در طی یک الی دو روز اول به حالت طبیعی خود برمیگردد.
در پوزیشن بریچ یا زایمان سزارین معمولاً سر کاملا گرد و قرینه است.پدیده مولدینگ یا تغییر شکل سر نوزاد در زایمان طبیعی می تواند اتفاق بیفتد.
نقاط نرم روی سر نوزاد شما که ملاج نامیده می‌شود، درزهایی لوزی‌ شکل در جمجمه هستند
که با یک لایه ضخیم از پوست پوشانده شده‌‌است، ملاج به استخوان‌های جمجمه کودک اجازه می‌دهد تا در حین عبور از کانال زایمان فشرده شود و پس از تولد نیز اجازه رشد سریع مغز را خواهد‌داد.
فونتانل یا ملاج اشکال لوزی شکل هستند که ۳تا ۴ سانتیمتر طول و عرض آن ۳_۲ سانتی متر است. اگر بیش از اندازه باز باشد می تواند نشانه بیماری های کروموزومی، هیپوتیروئیدیسم و هیدروسفالی باشد.
و در حالت نرمال ملاج قدامی تا ۱۲-۱۸ ماهگی بسته می‌شود. و ملاج خلفی نیز در شش ماه اول بسته میشود.
در هنگام عطسه، سرفه و یا افزایش فشار داخل مغزی، مننژیت نوزادی فونتانل ها برجسته می شوند. و در دهیدراتاسیون و یا کاهش فشار داخل مغزی فونتانل ها فرو رفته می شوند. در حالت نرمال فونتانل ها نرم ،صاف و محکم می باشند.
سایز سر در محدوده طبیعی (۳۲cm_۲۷) باید باشد.

چشم های نوزاد پس از تولد

در چند ماه اول زندگی ممکن است به طور طبیعی نیستاگموس یا استرابیسموس دو طرفه وجود داشته باشد. چشم ها پف آلودند و هماهنگی لازم را با هم ندارند.
رنگ چشم اغلب نوزادان آبی یا خاکستری رنگ می باشد که بتدریج تغییر رنگ می دهد و در سه ماهگی رنگ چشم معمولا ثابت می شود.
اما برخی از کودکان تا یکسالگی و سه سالگی نیز ممکن است تغییر رنگ چشم را تجربه کنند. نوزاد در زمان گریه اشک ریزش ندارد زیرا غدد اشکی عملکرد خود را در چند هفته تا چند ماه اول زندگی ندارند. و باید بدانید وجود ترشح چرکی در چشم نوزاد غیر طبیعی است. گاهی نوزادان لکه های قرمزی در سفیدی چشم خود دارند، که معمولا ناشی از فشارهای زایمان است و در صورت صلاحدید پزشک از دارو باید استفاده کرد.

گوش ها:
غضروف گوش بایستی کاملاً شکل گرفته‌باشد یعنی اگر گوش را بر روی خودش خم نمائيم دوباره به حالت اولیه خود بر می گردد. در بچه های نارس غضروف گوش کاملا تشکیل نشده و گوش به جای اولش بر نمی گردد. سایز گوش مناسب است (نباید خیلی بزرگ باشد) و سوراخ خارجی گوش بایستی باز باشد و انسداد نداشته باشد.
بینی نوزاد:
در زمان تولد بینی نوزاد کمی متورم است و یا ظاهری نا متقارن داشته باشد اما بعد از چند روز باید بهبود یابد و اکر سوراخ های بینی قرینه نشود  و دیواره بینی در خط وسط قرار نداشته باشد لازم به بررسی دارد. آترزی شاخک‌های بینی نباید وجود داشته باشد  لرزش پره های بینی علامت دیس پنه در نوزاد می باشد.

قفسه‌ سینه نوزاد

سینه ها ی نوزاد باید کاملاً قرینه، صاف و فرورفتگی نداشته باشد، در ۳_۲ روز  اول سینه ها بزرگ بوده و دارای ترشح شبیه به شیر میباشد که به علت تغییرات هورمونی بوده و نباید سینه را جهت خروج شیر فشار داد. بلکه فقط بایستی آن را خشک تمیز نگه داشت. نوک سینه نبایستی قرمز یا سفت باشد که می تواند نشانی بر ماستیت در نوزاد بوده ولی احتقان سینه در چند روز اول در سینه طبیعی است.

شکم:
شکم نوزاد ظاهری بیرون زده، برجسته و گرد دارد.
بندناف نباید هیچ علائم عفونت مانند قرمزی، سفتی، ترشح بودار و… داشته باشد. همچنین بند ناف از ناحیه اتصال نباید دچار خونریزی یا ترشحات خونابه ای باشد. به طور کلی در ۲۴ ساعت اول بعد از تولد خطر خونریزی و در ۲۴ ساعت دوم خطر عفونت  بند ناف بیشتر است. در صورت ترشح مختصر تنها ناف را تمیز کنید اما اگر ترشحات زیاد بود به پزشک کودک مراجعه کنید.
معمولا ۱۰_۲۱روز طول می کشد تا بند ناف خشک شود و بیفتد. اگر بند ناف نوزاد بعد از یک ماه نیفتد باید با پزشک مشورت کنید.

اندام تناسلی نوزاد

دستگاه تناسلی هم به هورمون های مترشحه مادر که از طریق جفت به نوزاد رسیده‌اند واکنش نشان داده‌ و در نوزادان دختر اندام خارجی دستگاه تناسلی متورم بوده و لب های بزرگ کاملا لب های کوچک را پوشانده‌اند، در حالی‌ که در نوزادان نارس لب های کوچک از لب های بزرگ بزرگترند.
خروج ترشحات موکوسی و یا ترشحات خونی به مقدار خیلی کم از واژن می تواند طبیعی باشد اما هیچ گونه خون مردگی، خراش یا چسبندگی در لب ها نباید وجود داشته باشد. همچنین نوزادان دختر ممکن است مقداری ترشحات واژینال سفید نیز داشته باشند که همه این علائم پس از گذشت چند هفته اول از بین می‌رود.

نوزادان پسر
در نوزادان پسر مجرای ادراری باید در راس آلت تناسلی باز شده‌باشد در صورت مشاهده باز شدن مجرای پیش آبراه در زیر آلت یا باز شدن مجرای پیش آبراه در روی آلت باید به اختلالات کروموزومی هم مشکوک شد. هر دو بیضه بایستی در داخل اسکرتوم لمس شود. پوست سر آلت تناسلی به طور طبیعی محکم و چسبیده به سر آلت می باشد و نبایستی آن را کنار زد و در صورت دیدن اختلالات از ختنه در زمان تولد باید اجتناب شود و با پزشک اورولوژی کودکان مشورت کنید.

موهای نوزاد پس از تولد

در زمان تولد برخی نوزادان حجم موی زیادی دارند و برخی نیز با اینکه والدینی مو مشکی دارند با موهایی بلوند متولد میشوند. موی نوزاد در زمان تولد تشابه چندانی به شکل نهایی آن در آینده ندارد، حتی اگر کودک شما با یک سر پر از مو به دنیا بیاید،
ممکن‌است شروع به از دست‌دادن مقداری یا همه آن در چند هفته‌ یا چند ماه اول کند. اما بعد از ریزش موها مجدد همه با شکل تغییر‌یافته رویش پیدا میکنند.

نتیجه گیری

والدشو توصیه میکند در صورت هرگونه تغییر در ظاهر و اعضای بدن نوزاد حتما با پزشک خود مشورت نمایید تا بررسی های تخصصی تر انجام شود.