بارداری یکی از زیباترین دوران زندگی هر زن است و دوران سه ماه سوم بارداری از حساس‌ترین روزهای این دوران به شمار می‌آید. دانستن موارد مراقبتی و تغییرات بدن و احتیاط ها در این دوران به شما کمک میکند تا این سه ماهه را بدون استرس و نگرانی پشت سر بگذارید و زایمان موفقی را تجربه کنید.

تغییرات مادر در سه ماه سوم بارداری

این سه ماهه که از هفته بیست و هشتم تا چهلم بارداری را شامل می‌شود نقش بسیار مهمی در سلامتی مادر و جنینش دارد. از مراقبت های مهم سه ماهه سوم  توجه مادر به رژیم غذایی بارداری و افزایش وزن می باشد، در این دوران مادر نباید به اضافه وزن بالا دچار شود. رژیم غذایی سالم در این سه ماهه سلامتی و رشد جنین را ضمانت میکند. جنین در ابتدای این دوران باید وزنی حدود یک کیلوگرم داشته باشد.
همچنین مادر در این سه ماهه معمولا  تغییرات بدنی جدیدی را تجربه میکند. تغییراتی مانند:

• ترک‌های پوستی
• کمی تنگی نفس
• تغییراتی در سینه‌ها
• بدن درد
• گرفتگی عضلات پا و بی حسی کف دست‌ها
• تکرر ادرار
• گرفتگی بینی
• احساس خستگی مفرط و اختلال در خواب

خطرات سه ماهه سوم بارداری

برخی علائم و نشانه ها میتواند بارداری را با مشکل مواجه کند و مادر باید از خطر های احتمالی آگاه باشد.
برای انجام مراقبت های مناسب در این دوران این علايم را بشناسید، این علائم شامل:
کاهش حرکات جنین، شروع انقباضات رحمی، پارگی زودرس کیسه آب، خونریزی شدید است.
پارگی زودرس کیسه آب با خروج مایع از واژن همراه است و قبل از هفته ۳۷بارداری اتفاق می افتد. عوامل زیادی مانند دیابت، فشارخون بارداری، عفونتهای زنان، ضربه به شکم، حرکات شدید ناگهانی و… در ایجاد پارگی کیسه آب دخیل هستند.
در صورتی که به پارگی کیسه آب دچار شدید به بیمارستان مراجعه کنید.
خونریزی در سه ماهه دوم و سوم نیز بسیار جدی تر از سه ماهه اول است و لازم است در صورت داشتن خونریزی شدید به بیمارستان مراجعه کنید.
علل خونریزی در سه ماهه سوم شامل:

1. سقط جنین
2. پایین بودن جفت
3. رشد و التهاب رحم
4. جدا شدن یا دکلمان جفت

آزمایشات و سونوگرافی های سه ماهه سوم بارداری

در این سه ماهه مادر حداقل شش مراقبت دارد، این مراقبتها مانند سه ماهه دوم خواهد بود.
معمولا یک مراقبت در ماه هفتم یک مراقبت در ماه هشتم و چهار مراقبت در ماه نهم خواهد داشت.
در معاینات پزشک فشار خون را کنترل میکند و تغییرات وزنی و تغییرات سایز رحم تورم اندامها از نظر بررسی مسمومیت بارداری ، تمامی را اندازه گیری میکند. گاها نیاز به آزمایش خون و ادرار است که درصورت درخواست پزشک حتما آنرا انجام دهید. در  معاینات درصورتی که مشکلی در منزل داشته اید حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
معمولا در هفته های آخر معاینات واژن و لگن و میزان ترشحات از نظر توانایی برای زایمان طبیعی و باز شدن دهانه رحم انجام میگیرد همچنین سونوگرافی و معاینات شکمی از نظر وضعیت قرار گیری جنین نیز انجام میشود این معاینات میتواند باعث لکه بینی مختصر شود که جای نگرانی نیست.
سمع ضربان قلب جنین در معاینات سه ماهه سوم نیز ادامه دارد، در شرایطی که پزشک در انجام معاینات شک به تغییرات منفی کند تست پروفایل بیوفیزیکال را درخواست میکند که در این آزمایش متخصص سونوگرافی حجم مایع آمنیوتیک را اندازه‌گیری و بررسی میکند. اگر از موعد زایمان شما گذشته باشد و جنین متولد نشده باشد برای بررسی سلامت جنین و مادر آزمایش های بیشتر انجام میگیرد.

آزمایش‌های سه ماهه سوم بارداری

تست خون
در سه ماهه سوم پزشک میزان  آنتی بادی ها، عفونت ها و کم خونی مادر را بررسی میکند. در این آزمایش نمونه خون از مادر گرفته میشود که وضعیت گلبول‌ های خونی و آنتی‌بادی‌ها بررسی خواهد شد. آزمایش تعیین گروه خونی مادر در اوایل بارداری انجام میشود و اگر مادر گروه خونی منفی دارد و پدر بچه گروه خونی مثبت دارد در ابتدای سه ماهه سوم یعنی در هفته ۲۸ تا ۳۴ بارداری نیاز به تزریق آمپول روگام دارد.
‌
تست ادرار
در سه ماهه سوم احتمال مسمومیت بارداری وجود دارد از این رو پزشک درخواست آزمایش ادرار خواهد کرد. در این آزمایش آنالیز ادرار انجام میگیرد اما اگر مادری مبتلا به مشکلات عفونت ادرار باشد پزشک علاوه بر آنالیز ادرار کشت ادرار نیز درخواست میکند.

تست پروفایل بیوفیزیکال
در مواردی که از زمان ختم بارداری مادر بگذرد و بارداری طولانی شود، یا مادر مبتلا به بیماری هایی مانند هیپر تیروئیدیسم، لوپوس، دیابت، فشارخون، پره اکلامپسی و… باشد پزشک متخصص جهت بررسی سلامت جنین از تست پروفایل بیوفیزیکال استفاده میکند.در این  تست از ضربان قلب جنین ( تست بدون استرس یا NST) و سونوگرافی جنین برای بررسی  تنفس، ضربان قلب، حرکات، تون عضلانی و سطح مایع آمنیوتیک استفاده می‌شود. و بعد از آن  نتایج NST و سونوگرافی در هم ادغام شده و نمره هر جنین تعیین می‌‌شود.این بررسی بدون درد و بسیار ساده است.

تست بدون استرس(NST)
در تست بدون استرس تغییرات ضربان قلب جنین هنگام حرکت جنین بررسی میشود.
ممکن است با انجام تست استرس انقباضی، میزان تحمل جنین را برای انجام زایمان نیز بررسی کنیم.

مراقبت های سه ماهه سوم بارداری در منزل

در سه ماهه سوم پزشک باید علائم مسمومیت حاملگی، علائم زایمان زودرس، علائم خطر مثل خونریزی، پارگی کیسه آب، کاهش حرکات جنین را به مادر شرح دهد.
در ماه‌های آخر پزشک تاریخ احتمالی زایمان را نیز به مادر اطلاع میدهد، و در خصوص نوع زایمان، انتخاب بیمارستان و پزشک نوزاد با او صحبت میکند این امر بب کاهش استرس مادر می شود.

سخن آخر

سه ماهه سوم دوران مهم بارداری است و ممکن است برای مادر استرس های فراوانی به همراه داشته باشد که برای کنترل این استرس ها بهتر است با آموزشهای لازم برای مراقبت از کودک و انجام زایمان آشنا شود. در این دوران همچنین از رژیم غذایی استفاده کنید تا دچار اضافه وزن ناگهانی نشوید.