قرص اورژانسی (Emergency Contraceptive Pill)، به عنوان یک روش جلوگیری از بارداری پس از برخورد جنسی بدون استفاده از محافظت از بارداری استفاده می ‌شود. این قرص به دو دسته تقسیم می ‌شود، یکی قرص های پروژسترون و دیگری قرص های پروژسترون و استروژن که به‌ طور کلی به عنوان قرص های صبح پس از قبله (Morning After Pill) نیز شناخته می ‌شوند؛ در ادامه بیشتر با این دو نوع آشنا خواهید شد.

قرص اورژانسی باید در مدت زمان مشخصی پس از برخورد جنسی مصرف شود. مهم ترین نکته در مورد قرص اورژانسی این است که باید در اسرع وقت بعد از برخورد جنسی مصرف شود تا شانس جلوگیری از بارداری بیشتر شود. همچنین این قرص ها تاثیری در جلوگیری از بارداری طولانی مدت ندارند و فقط برای استفاده در شرایط اورژانسی مناسب هستند.

انواع قرص اورژانسی

در بازار دارای انواع مختلفی از قرص اورژانسی هستیم که همگی با هدف جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون محافظت ارائه می‌شوند. به طور کلی، دو نوع قرص اورژانسی وجود دارد:

قرص های پروژسترونی: این قرص ها حاوی هورمون پروژسترون هستند و به تنهایی مصرف می شوند. به عنوان مثال، قرص های پلان بی و نور لت و دیگر قرص های مشابه، از این دسته هستند.

قرص های پروژسترون و استروژن: این نوع از قرص ها حاوی هورمون پروژسترون و استروژن هستند و در کنار هم مصرف می‌شوند. به عنوان مثال، قرص های الا و پروستپ و دیگر قرص های مشابه، از این دسته هستند.

هر دو نوع قرص اورژانسی از اثرات جانبی کوتاه مدتی مانند تهوع، استفراغ، سردرد، درد شکمی و یبوست رنج می ‌برند. اگرچه استفاده از این قرص ‌ها ممکن است موجب تغییراتی در دوره پریودی شود، اما در طولانی مدت، برای سلامتی بدن خطری ندارد.

نحوه مصرف قرص اورژانسی

نحوه مصرف قرص اورژانسی بستگی به نوع قرص دارد که مصرف می‌شود. برای مثال، در صورت استفاده از قرص های پروژسترونی، باید یک قرص در عرض ۷۲ ساعت (۳ روز) از برخورد جنسی بدون محافظت، مصرف شود. در صورت استفاده از قرص های پروژسترون و استروژن، باید یک دوز اول در عرض ۷۲ ساعت از برخورد جنسی بدون محافظت و سپس یک دوز دیگر در عرض ۱۲ ساعت از مصرف دوز اول، مصرف شود.

علاوه بر این، در صورتی که در طول ۳۶ ساعت اولیه پس از برخورد جنسی بدون محافظت قرص اورژانسی مصرف شود، احتمال جلوگیری از بارداری بیشتر است. پس از مصرف قرص‌اورژانسی، پیشنهاد می‌شود حداقل برای ۲۴ ساعت آینده، خود را از برخورد جنسی محافظت کنید. همچنین در صورتی که پس از مصرف قرص اورژانسی علائم نامطلوبی از جمله درد شدید در شکم، خونریزی شدید یا تهوع و استفراغ دارید، باید به پزشک خود مراجعه کنید.

عوارض استفاده از قرص های اورژانسی

کم و کوتاه مدت هستند و بعد از چند روز بهبود می یابند. برخی از عوارض شایع مصرف قرص اورژانسی عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• درد سر
• خستگی و سرگیجه
• درد شکم و نفخ
• تغییرات در قاعدگی و خونریزی بین قاعدگی ها

بعضی از عوارض نادر ولی جدی ممکن است شامل علائم زیر باشند:

• خونریزی شدید
• عفونت تناسلی
• تورم و درد شدید در پاها
• سکته مغزی

در صورتی که علائم شدیدی پس از مصرف قرص اورژانسی داشتید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین، در صورت داشتن هرگونه حساسیت یا مشکل پزشکی، قبل از مصرف قرص‌اورژانسی، باید با پزشک خود مشورت کنید.

آیا مصرف قرص اورژانسی خطرناک است؟

قرص اورژانسی در کل به طور کلی ایمن است و برای کاهش خطر بارداری پس از برخورد جنسی بدون محافظت استفاده می شود. با این حال، همانند داروهای دیگر، قرص‌اورژانسی هم ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. برخی از عوارض جانبی ممکن است در برخی از افراد شدیدتر باشد، به عنوان مثال در صورت داشتن بیماری ‌هایی مانند بیماری ‌های قلبی، عروقی، کبدی و سرطانی باید با پزشک خود مشورت کنید.

همچنین، مصرف بیش از حد قرص‌اورژانسی ممکن است عوارض جانبی شدیدی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است باعث بیماری‌ های خطرناکی مانند تشکیل لخته خون شود که در صورت عدم درمان، ممکن است به سکته قلبی یا سکته مغزی منجر شود. در نتیجه، باید به دستور پزشک و توصیه‌ های تولید کننده دارو عمل کنید و قرص‌اورژانسی را بطور معمول و در دوز توصیه شده مصرف کنید.

ویژگی های قرص اورژانسی

ویژگی ‌های قرص اورژانسی عبارتند از:

1. کارآیی بالا: قرص‌اورژانسی یک روش پیشگیری از بارداری پس از برخورد جنسی بدون محافظت است و در صورت استفاده صحیح و به موقع، کارآیی بسیار بالایی دارد.
2. دسترسی آسان: قرص‌اورژانسی در بسیاری از داروخانه‌ ها، فروشگاه های دارویی و حتی بعضی از سوپر مارکت ‌ها در دسترس هستند.
3. سهولت مصرف: قرص‌اورژانسی بسیار ساده در مصرف است و می ‌توان آن را به راحتی با یک لیوان آب فرار بدهید.
4. اثربخشی در بازه زمانی کوتاه: قرص‌اورژانسی در بازه زمانی بسیار کوتاهی پس از برخورد جنسی بدون محافظت، می‌تواند اثربخشی خود را نشان دهد.
5. ایمنی بالا: قرصهای اورژانسی به طور کلی برای بسیاری از افراد ایمن است، اما بهتر است قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.

لازم به ذکر است که قرص‌اورژانسی یک روش پیشگیری از بارداری بوده و نمی‌ تواند جایگزین روش‌ های دیگری مانند کاندوم یا روش ‌های طبیعی پیشگیری از بارداری باشد.

سخن پایانی:

در مجموع، قرص اوژانسی یک راه حل فوری برای جلوگیری از بارداری بعد از برخورد جنسی بدون محافظ می باشد. با این حال باید توجه داشت که مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد و باید با رعایت دستورات مصرف به موقع صورت گیرد.