یبوست در نوزادان
یکی از نگرانی های والدین بخصوص مادران، یبوست در نوزاد‌شان است البته باید در نظر داشت که ممکن است نوزاد واقعاً یبوست نداشته‌باشد بلکه هنوز بدنش سیکل مشخصی برای دفع مدفوع ندارد.
بعضی از نوزادان تا مدتی الگوی حرکات روده ای خاصی ندارند و به تدریج این الگوی حرکات ایجاد می شود.
گروهی از نوزادان روزی چند بار و معمولاً پس از شیر‌خوردن مدفوع می کنند و بعضی روزی یکبار و یا دو روز یکبار و گاهی ممکن است چند روز مدفوع نکنند اما در همه‌ی این موارد مدفوع نرم و قابل عبور است در این صورت یبوست محسوب نمی شود.
زور زدن نوزادان
نوزادان ممکن است هنگام دفع زور بزنند و قرمز شوند و یا سروصدا و غر غر کنند که در این صورت مشکلی وجود ندارد اما اگر زور زدن همراه با گریه و نشانه های درد ، مانند جمع کردن پاها در شکم باشد می تواند نشانه ی یبوست باشد همچنین اگر مدفوع نوزاد سفت و خشک باشد و یا سوسیسی شکل باشد و به حدی که پوشک را خیس نکند و یا ابتدای مدفوع سفت و قسمت پس از آن نرم باشد می تواند علائم یبوست نوزادان باشد.
یبوست نوزادان چه زمانی اتفاق می افتد؟
یبوست هنگامی روی می دهد که برای نوزاد شما مدفوع کردن سخت باشد و یا میزان دفع کم باشد.
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند یبوست کمتر اتفاق می‌افتد، زیرا شیر مادر دارای یک ماده ملین طبیعی می باشد نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند اغلب بعد از مصرف شیر، مدفوع می کنند و مدفوعشان معمولاً زرد یا سبز رنگ و نرم است.
همچنین در دو الی سه ماهگی ممکن است گاهی تا یک هفته مدفوع نکنند که البته اگر مدفوع نرم باشد یبوست نیست و الگوی دفع طلقی میشود.
اگر رژیم غذایی نوزاد تغییر کند مثلاً از مصرف شیر مادر به شیرخشک تغییر کند یا از شیر به غذای جامد تغییر کند ممکن است الگوی دفع هم تغییر کند در این موارد حتماً باید دقت شود.
مثلاً اگر شیرخشک جایگزین شیر مادر شود یا غذای جامد به رژیم غذایی کودک اضافه شود و یا نوزاد شیرخشک کمتری مصرف کند ممکن است سیکل دفع و نوع مدفوع تغییرکند. در نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می‌شوند مدفوع حجیم‌تری دارند و تعداد دفعات اجابت مزاج باید بیشتر باشد.
تغذیه نوزاد برای پیشگیری از یبوست
مادران باید دقت کنند که در هنگام تهیه شیر ، از شیرخشک مطابق دستورالعمل درج شده بر روی بسته عمل کنند. مقدار و تعداد پیمانه های شیرخشک را تغییر ندهند و حتی مقدار آبی را که به شیرخشک اضافه می‌کنند را تغییر ندهند و شیرخشک را رقیق تر درست نکنند ، همچنین در صورت تغییر شیرخشک از پیمانه ی همان بسته استفاده کنند و تغییر ندهند.
غذای جامد مانند برنج و یا سویق را به شیشه ی شیر نوزاد اضافه نکنید زیرا ممکن است باعث خفگی و ایجاد یبوست در نوزاد شود. همچنین مطمئن شوید که نوزاد به اندازه ی کافی مایعات دریافت می کند نوزادان از بدو تولد تا شش ماهگی باید روزانه حدود هفتصد میلی لیتر مایعات از شیر مادر یا شیرخشک دریافت کنند.
در بعضی موارد یبوست ممکن است دلایل پزشکی داشته باشد برای مثال بعضی بیماری های نادر روده ای می تواند باعث یبوست شود. همچنین برخی عوامل که بر تیروئید اثر می گذارد مانند فیبروز سیستیک ، که در بدو تولد با آزمایش خار پاشنه نوزاد مشخص می شود می‌تواند موجب یبوست شود.
همچنین کمبود اعصاب روده و یا مشکل در نحوه تشکیل روده می‌تواند از دلایل نادر یبوست در بدو تولد باشد.
البته بیشتر اوقات یبوست دلیل مشخصی ندارد، یبوست می تواند به صورت دوره ای در نوزاد اتفاق بیفتد که گاهی دوره کوتاه مدت است مثلاً به مدت دو سه روز نوزاد یبوست دارد که خود به خود بر طرف می شود. اما گاهی یبوست در دوره های طولانی تری اتفاق می افتد و گاهی تکرار می شود در این صورت به بررسی های پزشکی نیاز است.
علائم یبوست نوزادان
از علائم یبوست نوزادان میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- مدفوع کم
- زور زدن بیش از حد هنگام دفع مدفوع
- ناراحتی و گریه کودک هنگام دفع
- شکم متورم
- نفخ زیاد
در صورت مشاهده ی علائم:
- عدم دفع پس از چند روز
- بی‌قرار و اضطراب نوزاد
- استفراغ
- تب
- اسهال خونی
- دفع خون پس از مدفوع
- استفراغ شدید همراه با خونریزی
- کاهش وزن یا عدم افزایش وزن
فورا به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
یبوست ممکن است دلیل بیماری باشد
در برخی موارد ممکن است یبوست نشانه ی یک بیماری زمینه ای باشد در این صورت در همان اوایل تولد قابل تشخیص است.
یبوست در نوزادان که نشان دهنده یک بیماری است.
- شکم متورم و دردناک
- اگر نوزاد وزن نگرفته و یا کاهش وزن داشته
دفع مدفوع سفت و خشک و یا سوسیسی شکل یا ابتدای مدفوع سفت و قسمت پس از آن نرم باشد نیز از نشانه های یبوست است. در این موارد نیاز به معاینه پزشکی است و در صورت لزوم باید به بیمارستان مراجعه کنید.
درمان خانگی یبوست نوزادان
در موارد غیر پزشکی با راهکار های مختلف می توانید یبوست نوزاد را بر طرف کنید.
ماساژ نوزاد: شکم نوزاد را به آرامی در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید و این کار را باحرکات دایره ای با ملایمت از دور ناف به سمت بیرون انجام دهید.
حمام کردن: آب گرم باعث آرام شدن روده های نوزاد می شود.
ورزش: کودک را به پشت خوابانده و با حرکات دوچرخه، پاهای او را به آرامی جلو و عقب ببرید.
تغذیه: اگر کودک نمی تواند غذا بخورد کمی آبمیوه هایی مانند سیب ، گلابی و آلوئه ورا یکبار در روز به او بدهید و اگر غذا را برایش شروع کرده اید می‌توانید از پوره ی این میوه ها استفاده کنید و در صورتی که مدفوع نوزاد شل شد مصرف این میوه هارا قطع نکنید.
در بعضی از موارد می توانید از شیاف استفاده کنید ، در این صورت مراقب باشید که شیاف رابه آرامی وارد مقعد کودک نمایید همچنین در مواردی که می‌خواهید از ملین و یا تنقیه استفاده بکنید بهتر است با پزشک مشورت نمایید. در صورت ادامه ی یبوست برای استفاده از دارو حتماً باید تحت نظر پزشک انجام شود.
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
خیلی عالی بود
من با ماساژ و تغییر نوع شیرخشک موفق شدم
بچم داشت نابود میشد و دفع اصلا نداشت نگو به شیرخشک حساسیت داره و معدش نمیتونه اونو هضم کنه
خیلی عالی بود ممنون از والدشو