خواب کودک

شیردهی در شب

همانطور که در دوره شیردهی گفته‌شد، برای شیردهی در شب از یک چراغ خواب استفاده کنید؛ ولی چراغ‌های اتاق را روشن نکنید تا کودک بیدار نشود.
در طول روز که کودک خواب است، در خانه بی‌سروصدا نباشید. صداهای عادی منزل را کنترل نکنید؛ زیرا کودک یاد می‌گیرد که در سکوت مطلق بخوابد، و این برای کودک و شما بسیار سخت است.
برای مادر نیز بسیار ضرر دارد. پس اگر می‌توانید، در ساعاتی از روز، کودک را به شخص مطمئنی مثل مادرتان بسپارید و کمبود خوابتان را جبران کنید؛ یا در مواقعی که کودک خواب است، شما نیز استراحت کنید و کارهای منزل را به شخص دیگری واگذار کنید.
کمبود خواب مادر، باعث بی‌حوصلگی در برابر گریه‌های کودک، ضعیف شدن سیستم ایمنی، افسردگی پس از زایمان، نداشتن تمرکز در فعالیت‌های ذهنی، کم شدن شیر مادر و… می شود.
پس خواب مادر را جدی بگیرید و برای جبران کم‌خوابی‌های شبانه، راه حلی پیدا و اجرا کنید.
در صورت نفخ و دل درد در شیرخوار حتما برای شروع داروهای مناسب با پزشک مشورت کنید.
ممکن است مشکل خواب شبانۀ کودک‌تان تا ۳سالگی ادامه پیدا کند. به هر حال، پس از شیرخوارگی و زمانی که کودک، غذای کمکی را شروع می‌کند، مشکل خواب شبانه کمتر می‌شود. سعی کنید که شام کودک را حدود یک ساعت قبل از خوابش بدهید تا در طول شب کمتر گرسنه شود و به علت گرسنگی بیدار نشود و نیازی نداشته باشد که در طول شب شیر بخورد، و در نتیجه، شما را کمتر بیدار کند.

تعیین زمان خواب کودک

سعی کنید برای خواب خانواده و به‌ویژه کودکانتان حدود زمانی مشخصی داشته باشید. پدر و مادر خانواده، با توجه به وضع شغلی و ساعت کاری‌شان باید حدود ساعتی برای خواب کودک و نیز برای
خودشان داشته باشند. شیرخوارها عموماً زودتر از والدین خود می‌خوابند؛ ولی بیشتر بچه‌های 3 سال به بالا، تا همۀ اعضای خانواده نخوابند، نمی‌خوابند.اگر پدر و مادر مثلاً حدود ساعت 11 را برای ساعت خواب تعیین کرده‌اند، باید از یک ساعت قبل (ساعت 10)، به بچه بگویند که وقتی عقربۀ ساعت به 11 رسید، می‌خوابیم.تعدادی از چراغها را خاموش کنید. ساعت ده و نیم هم یک بار دیگر باید یادآوری کنند.
چون اگر چراغ‌ها را یکدفعه سر ساعت خاموش کنید، با مخالفت کودک مواجه می‌شوید؛ چون ممکن است وسط بازی‌اش باشد و مجبور است بازی را رها کند و بخوابد و مفهوم پشتکار را نمی‌آموزد. پس ساعت 10:30 که یادآوری می‌کنیم، می‌گوییم فرصت داری بازی‌ات را تا وقتی عقربه بزرگ روی 9 رفت (10:45دقیقه)، تمام کنی تا بعد از آن کارهای خوابت (مسواک، دستشویی) را انجام دهید.

چگونه بچه‌های بالای سه سال را به رختخواب ببریم؟

از نیم ساعت قبل از خواب

چراغ‌ها را کم‌کم خاموش کنید.
تلویزیون را یک ساعت قبل از خواب خاموش کنید.
بازی‌های هیجانی و حرکتی با او نکنید؛ زیرا پیش از فرا رسیدن زمان خواب باید آرامش داشته‌باشد و هیجاناتش به کمترین حد برسد. بچه‌ای را که در حال بازی رایانه‌ای بوده، نمی‌توان یکدفعه به رخت‌خواب برد؛ زیرا ذهنش مشغول است و خوابش نمی‌برد.

می‌توانید برای یادآوری زمان خواب، از یک موسیقی ملایم استفاده کنید. کودک کم‌کم با شنیدن این موسیقی متوجه می‌شود که موقع خواب فرا رسیده و از او توقع چه رفتاری دارید.

یک ساعت قبل از خواب

زمان خواب را یادآوری کنید اگر کودکتان به قصه علاقه دارد، شب‌ها موقع یادآوری زمان خواب از او بخواهید که کتاب قصه مورد علاقه‌اش را خودش انتخاب کند و موقعی که به رخت ‌خواب رفت و دراز کشید، برایش کتاب انتخاب‌شده‌اش را بخوانید. (البته دقت کنید که داستان، هیجان‌انگیز یا ترسناک نباشد و برای قبل از خواب مناسب باشد)
وقتی چراغ‌ها را خاموش کردید، برای آرامش فرزندتان، از چراغ خواب استفاده کنید؛ زیرا ممکن است از سایه‌ها بترسد، که اگر با ترس به خواب برود، ممکن است دائم شما را بیدار کند یا کابوس ببیند یا دچار شب ادراری شود. می‌توانید وقتی کودک به خواب رفت، چراغ خواب را خاموش کنید. اگر کودک علاقه دارد اسباب‌بازی یا عروسکی را با خود به رختخواب ببرد، به او این اجازه را بدهید.
زیرا این کار،از اضطراب وی می‌کاهد و به او آرامش می‌دهد. توجه کنید عروسکی با خود به رختخواب ببرد، که نرم و بی‌خطر باشد و بزرگ نباشد و باعث حساسیت‌های پوستی و تنفسی نشود.

چرا کودکان در مقابل خوابیدن مقاومت می‌کنند؟

زمان خواب برای کودکان، به معنی زمان جدایی از شما و تنهایی، سکوت، تاریکی و بی‌تحرکی است. به همین علت در کودک اضطراب و جدایی پدید می‌آید. برای همین، کودک از روش‌های تاخیری برای به تعویق انداختن زمان خواب استفاده می‌کند مثل:

• گرسنگی
• تشنگی
• دستشویی
• بازی کردن
• بهانه‌جویی
• و…

گاهی کودکان از خواب به عنوان ابزاری برای کنترل شما استفاده می‌کنند تا با این کار بر شما تسلط پیدا کنند. آنان با باج گرفتن برای خوابیدن، از خواب سوءاستفاده می‌کنند. شما باید آگاه باشید و قبل از خواب به او باج ندهید؛ بلکه اگر زود خوابید، یا شب شما را بیدار نکرد، صبح او را تشویق کنید و به او ستاره بدهید.
برای اینکه حس جدایی را در کودک کاهش دهید، قبل از خواب و وقتی کودک در تختش دراز کشیده، به اتاق او بروید، در کنارش دراز بکشید (شما به اتاق کودک می‌روید؛ ولی کودکی که اتاقش جدا شده، نباید درشب به اتاق شما بیاید) و در مورد کارهای خوب او در طول روز حرف بزنید و او را تحسین کنید. به او احساس آرامش ببخشید و این اطمینان را بدهید که در طول شب نیز مراقب او هستید، و هر موقع که او بخواهد، شما کنار او می‌آیید تا با آرامش و بدون اضطراب بخوابد.

منطق تعطیل

این بخش را با یک نتیجه علمی درباره عملکرد مغز توضیح می‌دهم. محققان با تحقیق بر روی مغز افرادی که در زمان خواب‌آلودگی به رانندگی ادامه می‌دهند، به این نتیجه رسیده‌اند که در زمانی که انسان خوابش می‌گیرد، ممکن است چشمانش باز باشد؛ ولی فعالیت بخش تحلیل مغز کم می‌شود و با اینکه چشم‌ها باز هستند، آنها تصادف می‌کنند. یعنی در موقع نیاز بخش منطق مغز خوابیده و عکس‌العمل مناسب را به موقع مخابره نمی‌کند.
در بچه‌ها هم همین‌طور است، و وقتی کودک خوابش می‌گیرد، رفتارهای غیرمنطقی انجام می‌دهد؛ که همگی بیانگر این است که منطق کودک تعطیل شده و به خواب نیاز دارد. رفتارهایی مثل بهانه‌جویی، نق‌‌نق کردن، بی‌علت اشک ریختن، انگشت مکیدن، خمیازه کشیدن، مالش چشم‌ها، بدخلقی که بیانگر خواب‌آلودگی کودک است.