درد زایمان چگونه است؟
درد زایمان بدون شک از لحظات سخت و دردناک برای مادران است که قبل از تولد فرزند خود آن را تجربه می‌کنند. هرچند درد هنگام زایمان با فشار شدیدی همراه است اما با افزایش آگاهی و ارائه راهکارهای مختلف به مادران می‌توان این درد را کاهش داد. فشار ایجاد شده بر دیواره رحم و انقباضات عضلانی آن منجر به ایجاد دردهای زایمان می‌گردد. در این زمان نوزاد به اندام‌های روده، مثانه و واژن فشار وارد کرده و فرایند تولد را با درد برای مادر همراه می‌سازد. در این مقاله به بررسی بیشتر درد وضع حمل پرداخته و سپس راهکارهایی را در خصوص کاهش و تسکین دردهای زایمان ارائه می‌کنیم.
چگونگی درد زایمان
با توجه به اینکه هر مادری از زایمان متفاوت و منحصر به فردی برخوردار است درد زایمان را نیز به گونه‌ای متفاوت و خاص تجربه می‌کند. بر همین اساس نمی‌توان شدت و نوع درد زمان زایمان فرد را با شخص دیگری و یا حتی مادر و خواهرش مقایسه کرد. البته این درد با برخی راهکارهای اصولی و اقدامات درمانی قابل کنترل خواهد بود. با توجه به نتیجه مطالعات محققان دردهای وضع حمل و فشار ناشی از آن تماماً به احساس فیزیکی محدود نشده و عوامل ذهنی مانند خاطرات شخصی، ترس‌ها و رفتار شخص در میزان این درد تاثیرگذار هستند. به طور کلی درد زمان وضع حمل در بین فشارهای شدید و انقباضات همواره با وقفه‌هایی همراه است. بنابراین درد در فرایند زایمان به صورت ثابت و یک میزان نخواهد بود. چنانچه مادر بداند که این درد متناوب، هدفمند و بر اساس سیکل طبیعی تولد فرزندش صورت می‌گیرد تحمل آن برایش راحت‌تر خواهد بود.
درد وضع حمل و عوامل تاثیرگذار بر آن
همانطور که اشاره شد درد زایمان برای هر یک از زنان باردار متفاوت بوده و حتی ممکن است در طول حاملگی‌های مختلف تجربه‌های متفاوتی از این درد را تجربه کنند. شدت و میزان درد در هر یک از مراحل زایمان با توجه به عوامل مختلفی به شرح زیر بستگی دارد:
- نحوه قرارگیری نوزاد در لگن
- اندازه نوزاد
- توانایی انقباضات
- استفاده یا عدم استفاده از داروی پیتوسین که موجب ترشح هورمون اکسی توسین و ایجاد انقباض در رحم می‌شود.
- سرعت زایمان
- آستانه درد فرد
بررسی علائم درد زایمان
اغلب مادران باردار علائم درد وضع حمل را به صورت گرفتگی در کشاله ران و همراه با فشار شدید بیان کرده‌اند. برخی نیز دردهایی را با فواصل زیاد در ناحیه ران و پهلو احساس کرده که با نزدیک‌تر شدن به زمان زایمان فواصل درد کوتاه‌تر می‌شود.
برخی مادران نیز علائم زایمان را همانند دردهای قاعدگی دانسته و برخی آن را مانند امواج قوی در زمان بروز گرفتگی های اسهالی توصیف می کنند. به طور کلی دردهای زایمان ضمن انقباضات لگنی و شکمی همراه با فشارهایی در ناحیه پرینه، پشت، مثانه و روده است.
زایمان طبیعی و انواع درد آن
درد زایمان در هر مرحله از روند زایمان متفاوت بوده و برای هر زنی به شکلی متفاوت رخ می‌دهد. در ادامه این مقاله به بررسی انواع درد وضع حمل و مراحل آن پردازیم.
دردهای نخستین
چنانچه مادر اولین تجربه زایمان خود را دارد ممکن است فشارهای ابتدایی برای وی تقریباً ۶ ساعت یا بیشتر طول کشد. دهانه رحم به تدریج نازک شده و بین سه الی چهار سانتی‌متر باز می‌گردد. این درد همراه با انقباضات خفیفی بوده که بین ۳۰ الی ۶۰ ثانیه به طول می‌انجامد. با گذشت زمان فرایند درد شدیدتر و بیشتر می‌شود.
درد فعال
دردهای فعال زایمانی بین دو الی ۸ ساعت طول کشیده و در این زمان دهانه رحم تا میزان هفت سانتی‌متر باز می‌گردد. با توجه به شدت درد و طولانی‌تر شدن آن بهتر است مادر داروی مسکن دریافت نماید.
درد انتقالی
دردهای انتقالی در حدود یک ساعت طول کشیده و اغلب شدید هستند و دهانه رحم تا میزان ده سانتی‌متر باز خواهد شد. مادر دردهایی را در ناحیه کشاله ران، پهلوها و کمر احساس کرده و گاهی نیز دچار حالت تهوع می‌شود. حرکت کودک در مجرای زایمان بیشتر شده و فشار بیشتری به مادر تحمیل می‌شود.
درد فشار
درد فشار زایمان بسیار شدید بوده و بین چند دقیقه الی ۳ ساعت طول می‌کشد. مادر با فشارهای قوی قصد خارج کردن نوزاد را داشته و در اطراف واژن احساس سوزش شدیدی دارد.
درد ناشی از زایمان جفت
جفت با انقباضات خفیفی که در رحم به وجود آورده خارج می‌شود که معمولاً با درد کمی برای مادر همراه است. مدت این درد حدود ۳۰ دقیقه بوده و در صورت بروز مشکل پزشک و پرستاران مراقبت‌های لازم را از مادر به عمل می‌آورند. در این مرحله نوزاد در آغوش مادر بوده و چندان متوجه درد خارج شدن جفت از رحم نخواهد شد.
روش کاهش درد وضع حمل
روش‌ها و راهکارهای موثری برای کاهش درد زایمان وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی می‌نماییم.
- زنان باردار بهتر است پیش از زایمان به انجام یوگای بارداری که همان برنامه ورزشی منظم است بپردازند. این امر باعث تناسب اندام، کنترل فشار خون و بهبود خلق و خوی فرد می‌گردد.
- کلاس‌های آمادگی برای زایمان جهت زنان باردار وجود دارد که با شرکت در آنها می‌توانند اطلاعاتی را در خصوص زایمان طبیعی آسان و راحت کسب کنند.
- بهتر است در دوران بارداری از ویتامین‌ها و غذاهای مقوی استفاده شود تا ضمن داشتن نوزادی سالم، مادر نیز دارای انرژی لازم برای زایمان باشد.
- مادر در زمان زایمان می‌تواند با انجام تکنیک‌های تنفسی به افزایش تمرکز و مدیریت درد زایمان کمک نماید.
- زایمان در آب یا دوش گرفتن از جمله روش‌های موثر برای کاهش درد وضع حمل به شمار می‌آید.
- ماساژ بخش‌هایی از بدن از جمله شانه‌ها، پشت، دست و پاها به کنترل درد وضع حمل کمک می‌کند.
- قدم زدن آهسته، رقص آرام و حرکت بر روی توپ مخصوص وضع حمل نیز در کاهش درد موثر است.
- در برخی مواقع می‌توان از پزشک زنان و زایمان درخواست تزریق مسکن داخل وریدی کرد که به کاهش درد کمک می‌کند.
سخن پایانی
درد زایمان در زنان باردار یکسان نبوده، ضمن اینکه در زایمان‌های متعدد نیز میزان درد در آنها متفاوت است. اما می‌توان با انجام برخی راهکارها و رعایت نکاتی از میزان این درد کاسته و زایمان را به یک تجربه خوشایند تبدیل کرد.
دیدگاهتان را بنویسید