یائسگی در واقع نشان دهنده پایان قدرت باروری زن و مادر شدن وی است. سن یائسگی در زنان به طور معمول بین ۴۰ الی ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد. در برخی مواقع نیز یائسگی زودتر از موعد مقرر رخ داده و چرخه قاعدگی در زن متوقف می‌شود. در این مقاله به بررسی علل یائسگی زودرس پرداخته و راهکارهایی در خصوص به تاخیر انداختن یائسگی ارائه می‌دهیم.

علل و نشانه‌های یائسگی زودرس

چنانچه یائسگی پیش از سن ۴۰ سالگی اتفاق افتد تحت عنوان یائسگی زودروس شناخته می‌شود. یائسگی زودتر از موعد به علل مختلفی مانند ژنتیک، نقص کروموزونی، بیماری‌های خود ایمن، بیماری صرع، سبک نادرست زندگی و… رخ می‌دهد.

علائم یائسگی پیش از موعد همانند یائسگی معمولی بوده و موارد زیر را شامل می‌شود:

اختلال در سیکل قاعدگی
قاعدگی سبک‌تر یا سنگین‌تر از حد معمول
گرگرفتگی

با توجه به نشانه‌های فوق می‌توان پی برد که استروژن کمتری توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود. همچنین فردی که دچار یائسگی زودرس شده است ممکن است علائمی را به شرح زیر نیز احساس کند:

خشکی در ناحیه واژن
نوسانات خلقی از جمله افسردگی و تحریک پذیری
بی‌اختیاری ادرار
کاهش میل جنسی
خواب آلودگی

چنانچه فرد زیر سن یائسگی قرار داشته و علائم فوق را تجربه کند بایستی به پزشک مراجعه کرده تا تحت معاینه و آزمایشات لازم قرار گیرد.

یائسگی زودرس و چگونگی تشخیص آن

قبل از اینکه درمان یائسگی زودرس آغاز شود، بایستی ابتدا از ابتلای فرد به یائسگی پیش از موعد مطمئن گردید. برای این منظور فرد تحت معاینه جسمی قرار گرفته و آزمایش خون برای وی تجویز می‌گردد. بررسی میزان استرادیول که نوعی هورمون جنسی بوده نشان می‌دهد که فرد به یائسگی زودرس مبتلا شده است یا خیر. چنانچه مقدار این هورمون کمتر از عدد ۳۰ باشد بیانگر یائسگی زودرس در فرد خواهد بود.

راهکارهای درمانی یائسگی زودرس

همانطور که یائسگی طبیعی منجر به کاهش ترشح سطح استروژن در بدن شده، در یائسگی زودرس نیز این اتفاق می‌افتد. در واقع با کاهش یافتن هورمون استروژن میزان ابتلای فرد به پوکی استخوان، بروز سرطان‌های تخمدان و روده و همچنین آب مروارید افزایش می‌یابد. بانوانی که یائسگی زودرس را تجربه می‌کنند بیش از سایر بانوان در معرض ابتلا به بیماری‌ها قرار دارند.

هرچند که توقف یائسگی زودرس امکان‌پذیر نبوده و درمان قطعی برای درمان آن وجود ندارد ولی می‌توان با انجام برخی روش‌ها و راهکارها به شرح زیر علائم آن را کاهش داد:

هورمون تراپی

هورمون‌های از بین رفته بدن را می‌توان با مصرف داروهایی که شامل هورمون‌های زنانه هستند جبران کرد. این داروها در اشکال مختلفی از جمله کرم، ژل و قرص در بازار وجود دارند. البته مصرف بیش از حد هورمون مضراتی برای بدن به دنبال داشته و باعث بروز سرطان سینه و حملات قلبی در زنان می‌گردد. با توجه به توصیه متخصصان بهتر است این داروها با دوز بسیار کمی مورد استفاده قرار گیرند.

همچنین افرادی که علائم یائسگی در آنها چندان شدید نبوده و یا سابقه بیماری‌هایی نظیر سرطان پستان، سرطان تخمدان، سکته مغزی و مشکلات قلبی دارند نبایستی این روش درمانی را انتخاب نمایند.

مصرف قرص‌های ضد بارداری

بانوانی که زیر سن یائسگی بوده و دچار علائمی مانند گرگرفتگی شده‌اند، می‌توانند تحت نظر پزشک از قرص‌های ضد بارداری استفاده کنند. قرص‌های ضد بارداری از جمله داروهای مناسب برای کاهش علائم یائسگی از جمله گرگرفتگی است.

استفاده از داروهای ضد افسردگی

داروهای افسردگی که باعث افزایش جذب سروتونین در بدن می‌شوند نقش مهمی در تسکین علائم یائسگی داشته و گرگرفتگی بدن را تا میزان ۶۰ درصد کاهش می‌دهند. البته مصرف این قرص‌ها نیز بایستی با تجویز پزشک صورت گیرد.

استفاده از روان کننده‌ها و ژل‌های لوبریکانت

خشکی ناحیه واژن از جمله علائم یائسگی بوده که باعث اختلال در عملکرد جنسی زوجین می‌گردد. با استفاده از ژل لوبریکانت و سایر روان کننده‌ها می‌توان خشکی واژن را کاهش داد.

به تاخیر انداختن یائسگی

بسیاری از خانم‌ها تمایل دارند سن یائسگی در آنها به تاخیر انداخته شود و به دنبال راهکارهایی در این خصوص هستند. یائسگی از جمله مراحل طبیعی در زندگی بانوان به شمار می‌آید که بایستی روند معمول خود را طی کند. بر همین اساس یائسگی را نمی‌توان به تعویق انداخت و تنها با درمان و راهکارهای مناسب می‌شود علائم آن را کاهش داد.

راهکارهای خانگی برای پیشگیری از یائسگی زودرس

برای اینکه به یائسگی زودرس مبتلا نشوید و یا علائم آن را تسکین دهید می‌توانید از راهکارهایی به شرح زیر استفاده نمایید:

مصرف غذاهای غنی از ویتامین D و کلسیم
حفظ تناسب اندام و جلوگیری از افزایش وزن
مصرف منظم و فراوان میوه و سبزیجات
خودداری از مصرف الکل، کافئین، غذاهای تند و شیرین
انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی منظم روزانه
مصرف غذاهای غنی از استروژن مانند تخم کتان، سویا، لوبیا، کنجد و…
نوشیدن آب و هیدراته نگه داشتن بدن
مصرف مکمل‌های غذایی ویژه دوران یائسگی

سخن پایانی

سن یائسگی بین ۴۰ الی ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد در واقع یک روند طبیعی در زنان به شمار می‌آید. بروز یائسگی در زیر سنین ۴۰ سالگی تحت عنوان یائسگی زودرس شناخته شده و با توجه به عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و بروز برخی بیماری‌ها رخ می‌دهد. به تاخیر انداختن یائسگی ممکن نبوده و تنها می‌توان با استفاده از راهکارهایی که با آنها اشاره شد علائم آن را تسکین داد.